ABB'nin başıboş sokak köpeklerini toplamadığı Sayıştay raporuyla ispatlandı!

MUHAMMET KUTLU

Türkiye'nin başkenti Ankara sokakları Afrika savanlarını aratmayan görüntülere sahne oluyor. Onlarca bireylik köpek sürüleri, Ankara sokaklarında insan avına çıkıyor. Her gün küçük çocuklar köpek saldırılarına uğruyor. Bu görüntüler de hepimizin içini sızlatıyor.

CHP'li Mansur Yavaş yönetimindeki Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin, (ABB) kanuni yükümlülüğü olmasına rağmen başıboş sokak köpeklerini toplamadığı, Sayıştay'ın 2024 yılı raporunda açıkça ortaya konuldu.

Sayıştay, "Sahipsiz Hayvanlar Hakkında Yapılması Gereken İşlemlerin Tam Olarak Yerine Getirilmemesi" başlığıyla ortaya koyduğu bulgulara göre, ABB'nin hayvan bakımevlerine ilişkin kayıt ve ihaleler, hukuk davaları, tazminat ödemeleri ve çağrı merkezi kayıtlarının incelenmesi neticesinde; "Sahipsiz hayvanların yakalanması, bakımevine alınması ve sahiplendirilinceye kadar burada bakılmaları hususunda eksiklikler bulunduğu, köpek saldırıları ve ısırmaları nedeniyle Kurum aleyhine çok sayıda dava açıldığı ve tazminat ödemesi yapılmak zorunda kalındığı görülmüştür" tespitini yaptı.

02.08.2024 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan 7527 sayılı Kanun ile 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu'nda köklü değişiklikler yapıldığı, sahipsiz hayvanlar hakkında "yakala, rehabilite et, yerine bırak" prensibinden "yakala, rehabilite et, sahiplendirinceye kadar bak" prensibine geçilerek mahalli idarelere büyük bir sorumluluk tevdi edildiğini hatırlatan Sayıştay. ABB'ye ilişkin raporunda şu tespitlerde bulundu: "Yapılan incelemelerde; ABB tarafından sahipsiz hayvanların yakalanması, bakımevine alınması ve sahiplendirilinceye kadar burada bakımlarının sağlanması hususlarına tam olarak riayet edilmediği görülmüştür. Bu kapsamda ABB Karataş Hayvan Bakımevi kayıtları ve doluluk oranları incelenmiş, söz konusu bakımevinin 2024 yılında yaklaşık yarı kapasite ile çalıştığı görülmüştür. Ne var ki Kurum çağrı merkezi kayıtları üzerinde yapılan incelemelerde, Kuruma 2024 yılı ağustos ayından sonra yapılan sokak köpeklerinin yakalanması hakkındaki başvuruların yaklaşık 1600 tanesinin ilçe belediyelerine yönlendirildiği görülmüştür.

2024 yılının Şubat-Eylül arasındaki dönem için sekiz aylık sokak köpeklerinin yakalanması ve nakli konusunda bir ihale gerçekleştirilmiş ve yüklenici tarafından ayda yaklaşık 600 köpek yakalanıp barınaklara getirilmiştir. Kanun değişikliğinden sonraki dönemde yer alan yılın son 3 aylık kısmında ise bu uygulama sürdürülmemiş, ihalenin sona ermesinden sonra yeni bir hizmet alımı gerçekleştirilmemiştir. Bu dönemde Kurum personeli marifetiyle köpekler yakalanmaya çalışılmış, ne var ki bu aylarda yakalanan köpek sayısında önceki aylara göre dramatik bir düşüş yaşanmıştır.

Yılın son 3 ayında sadece 43 köpek Kurum personeli eliyle yakalanıp bakımevine getirilmiştir. Bu dönemde ayrıca 153 çağrı merkezi üzerinden yapılan başvurular sonrasında toplamda 433 yaralı hayvan bulundukları yerden alınarak barınağa bırakılmıştır.

Hukuk müşavirliğinden konu hakkında Kurum aleyhine açılan dava listesi alınmış, söz konusu hususta Kurum aleyhine açılan onlarca dava olduğu, bunların bir kısmının Kurum aleyhine sonuçlandığı ve Kurumun hizmet kusurundan kaynaklanan tazminat ödemeleri ile karşı karşıya kaldığı görülmüştür."

ABB'ye ilişkin Sayıştay Denetim Raporu şöyle devam ediyor: "Sahipsiz sokak hayvanları sorunu yerel yönetimlerin en önemli sosyal sorunlarından biri haline gelmiştir. Kanun koyucu 02.08.2024 tarihinde yaptığı düzenlemelerle sahipsiz hayvanlar hakkında paradigma değişikliğine gitmiş, sokaklarda sahipsiz hayvan bulunmaması üzerine yeni bir sistem inşa etmiştir. Bu kapsamda yerel yönetimlere hemen uygulamaya koyması gereken ve belli bir tarihe kadar gerçekleştirilmesi öngörülen çeşitli görevler yüklenmiştir. Söz konusu görevler kanunla düzenlendiği ve sorumluluk gerektirdiği için ilçe belediyeleri ile yapılan protokoller ile bu sorumluluğun tümüyle ilçe belediyelerine devredilebilmesi mümkün değildir. 02.08.2024 tarihinden sonra sahipsiz hayvanların derhal yakalanması ve barınaklara alınması gerekirken bu tarihten sonra yakalanan hayvan sayısının önceki aylara göre önemli ölçüde düşüş göstermesi, barınaklarda önemli ölçüde boşluk bulunmasına rağmen sahipsiz hayvanlar hakkında gelen şikâyet ve başvurular üzerine hızlı ve sorun giderici çözümler üretilmemesi doğru bir uygulama değildir."