Rusya, Gürcistan ve Türkiye'de etki ajanlığı

Gürcistan'da yoğun protestolara rağmen meclisten geçen ''yabancı ajan yasası'' muhalifler tarafından Rus Yasası olarak isimlendiriliyor. Rusya'da ilk kez 2012 yılında çıkartılan casusluk casası zaman içinde geliştirilerek bütün muhaliflerin sorgusuz sualsiz tutuklandığı, susturulduğu bir araç haline getirildi. Gürcü muhalifler de benzeri bir sürecin ülkelerinde yaşanacağı endişesi taşıyor.

Rusya'daki casusluk yasasının evrildiği son aşama ise "ajanların seçme ve seçilme hakkını'' engelleyen bir yasa tasarısı. İlgili mercilerden geçen yeni yasaya göre Rusya ve Ukrayna'nın Rus kontrolünde olan bölgelerinde ''ajanlar'' seçimlere katılmayacak hatta adaylarla ilişki içinde bile bulunamayacak. Tüm kısıtlamalara rağmen vekil seçilen "ajanların'' ise vekillikleri iptal edilecek. Yani muhalefet ne (etkili) aday çıkarabilecek ne de seçilse bile vekilliğini koruma hakkına sahip.

Gürcistan'da resmi adı "Yabancı Etkinin Şeffaflaştırılması Kanunu'' olan yasanın kabul edilmesi muhalefette Rusya örneğini çağrıştırıyor. Bu sadece bir casus yasası değil, AB üyeliğine aday statüsü kazanan Gürcistan'ın Rusya'ya yakınlaşması anlamına gelecek felakete eş değer bir geri adım. Yeni yasa ile birlikte fonlarının yüzde 20'sinden fazlasını yurt dışından alan kuruluşların yabancı etki ajanı olarak kaydedilmesi mecburi hale geliyor.

İktidardaki Gürcü Rüyası Partisi ise yasanın bir Rus yasası olarak nitelendirilmesine karşı çıkıyor ve ABD'de 1938 yılında yürürlüğe giren Yabancı Ajanları Kayıt Yasasından esinlendiklerini söylüyor. İktidar, yasa ile AB ve ABD'den gelen yardımlarla faaliyetlerini sürdüren STK ve çeşitli projelerin kontrole tabi olmayan faaliyetlerinin kontrol altına alınması gibi bir gerekçe sunuyor. Yabancılar tarafından dayatılan 'sözde liberal değerlerle'' mücadele için bir yasa çıkardıklarını söylüyorlar.

Muhalefetin tek ümidi Ekim ayında yapılacak seçimlerde Gürcü Rüyası Partisi'nin iktidarını sonlandırmak. Yeni yasanın kabulüyle yapılan protestoların Ekim ayına kadar sürmesi mümkün değil. Muhalefet iktidara karşı oluşan karşıt havanın Ekim ayına kadar sürmesi için çözüm yolları arıyor. Muhalefetin aslında en önemi rakibi kendisinden genelde "o'' diye bahsedilen Bidsina İwanischwili. İwanischwili'nin yegane resmi ünvanı Gürcistan Rüyası Partisi Onur Başkanlığı ancak Gürcistan'ın fiili lideri o ve tüm önemli kararların İwaniscwili tarafından verildiğini herkes biliyor.

İwanischwili 1990'lı yıllarda Rusya'da milyarlarca dolarlık servet yaptı ve Gürcistan'ın en zengin adamı haline geldi. Gürcistan Rüyası Partisi'nin 13 yıl önce bizzat kuran İwanischwili partinin 12 yıl önce iktidar gelmesi ile birlikte genelde arka planda kalarak ülkeyi yönetti. İwanischwilli sadece gücünün tehlikede olduğunu hissettiği zaman kamuoyunun önüne çıkıyor. Nisan ayı sonunda Gürcistan Hayali Partisi'nin düzenlediği bir mitingde konuşan İwanischwili