Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei 2023 yılının sonlarında göreve gelmesinden bugüne ekonomide mucize sayılabilecek sonuçlar elde etti. Milei'nin geçen sene kendine has üslubuyla yaptığı ''Ekonomi pek yakında bir dalgıcın o..ğu gibi yükselecek'' açıklaması gerçekleşmiş gibi gözüküyor.

Göreve geldiğinden aylık yüzde 25 olan enflasyon (Yıllık enflasyon yüzde 211'di) Haziran ayı itibarıyla aylık yüzde 1.5'e kadar düştü. 2024 yılında ilk kez, bazı bilanço hilelerinden de istifade edilerek, yüzde 0,3'lük bütçe fazlası sağlandı. IMF tahminlerine göre bu yıl Arjantin ekonomisi yüzde 5,5 oranında büyüyecek. Bu rakam dünyadaki en yüksek büyüme oranlarından birisi.

Milei'nin devrim sayılacak ekonomi reformları, dünya ekonomistleri tarafından da beğeni topluyor. Ünlü ekonomi tarihçisi Nial Ferguson reformları ''Milei'in insan eliyle gerçekleştirdiği mucize'' olarak nitelendiriyor. Alman Vakfı Friedrich Naumann Stiftung gelişmeleri ''etkileyici'' ve ''sansasyonel'' değerlendirirken ABD ve Avrupa medyası da gelişmelerden övgüyle bahsedip, kendi hükümetlerine Milei gibi cesur davranma telkini yapıyor.

***

Yapılan reformların orta ve kısa vadede sorunlar getirebileceği yönündeki eleştiriler bir yana Arjantin tarihinde yaşamadığı başarılı bir ekonomik performans sergiliyor. Milei'nin seçim öncesi vadettiği radikal değişimleri halka kabul ettirebilmesinin en önemli nedenlerinden birisi, Arjantin'de enflasyonun düşebileceğine dair inancı insanlara vermesi. Milei büyük siyasi ve ekonomik risklere girerek, radikal adımlarla enflasyonu düşürmeyi başardı ve bu da kendisine halkın nezdinde büyük bir siyasi kredi açtı.

Milei bu özgüvenle devlet giderlerinde tasarrufa gidebilmek için kamudaki 40 bin çalışanı işten çıkardı. Bakanlıkların sayısını yarıya indirdi ve alt yapı yatırımları için harcamaları hemen hemen sonlandırdı. Devlet teşviklerine son verildi ve Merkez Bankası'nın yeni para basması durduruldu. Milei'nin seçim öncesi bir slogan olarak kullandığı motorlu testere ile devleti düzeltme vaadi, gerçek oldu.

Yeni devlet başkanının verdiği sözleri tutması, prensiplerinde ısrar etmesi, reformların geniş halk kitlelerinde mağduriyet yaratmasına rağmen kabul görmesini ve sürdürülmesini sağlıyor. Göreve ilk geldiği zamanlarda reformların önceleri acı vereceğini ancak yakın gelecekte kalıcı olarak ekonomik iyileşme sağlanacağı vaadi de gerçekleşen sözlerden birisi oldu. Yoksulluk oranı 2023 yılı sonunda yüzde 41,7 iken, 2024 başında yüzde 52,9'a yükseldi ancak bu oran 2025 başında yüzde 31'lere kadar indi. Fakat başta emekliler olmak üzere düşük gelirli insanların mağduriyeti hala sürüyor ve uzun vadede de bu durum değişmeyecek.

***

Milei'nin bütçeyi kontrol altına alması ve enflasyonu düşürmesi kendisine bir tür siyasi dokunulmazlık ve özgüven sağladı. Arjantinliler uzun yıllardan sonra ilk kez geçtiğimiz Nisan ayında hiçbir üst sınır olmadan kendi paraları pesoyu dolarla değiştirme hakkını elde etti. Bu izin pesonun büyük değer kaybetmesi, hatta yeni bir ekonomik krize neden olabilecek kadar bir risk barındırıyordu. Ancak bu olmadı, peso çok az değer kaybetti. Bu başarı, muhalifleri kızdırsa da Milei'ye IMF'den 20 milyar dolar kredi imkanı sağladı.

Milei'nin yandaşları tarafından bile eleştirilen yönü ise empati eksikliği. Radikal bütçe kısıtlamaları en çok gelir seviyesi düşük insanları mağdur ediyor ve Milei bunu pek önemsemiyor. Bu aralar Buenos Aires'de kanserli çocukların tedavi edildiği bir hastane, ekonomik kesintilere nedeniyle zorluk yaşıyor. Bu ve benzeri örnekler ülkenin her yerinde yaşanan protestoların en önemli motivasyon kaynaklarından biri.