Çin ile AB arasındaki ticaret hacmi global ticaretin yüzde 30'luk kısmına denk düşüyor. 2024 yılı rakamlarına göre Çin'in AB'ye yaptığı mal ve hizmet ihracatının toplam değeri 519 milyar euro iken AB'nin Çin'e yaptığı ihracat 213,2 milyar euro. Yani Çin lehine yaklaşık 300 milyar dolarlık bir ticaret fazlası var. Bu hafta Pekin'de başlayan AB Çin Zirvesi'nde AB Komisyonu Başkanı von der Leyen Avrupa'nın Çin'e karşı mevcut ticari bağımlılığını azaltmanın mücadelesini verecek. Ancak AB'nin Çin bağımlılığından kısa vadede kurtulması pek mümkün gözükmüyor.

Çin, Nadir Toprak Elementleri (NTE) olarak adlandırılan ve teknolojinin geniş bir alanında kullanılan kritik öneme sahip 17 elementin Avrupa'ya ihracını yasaklasa AB'nin neredeyse bütün sanayi üretimi durma noktasına gelir. Oysa Çin sanayii, böylesi bir yasağa katlanabilecek sağlamlıkta. AB'nin NTE temin etmeye yönelik kısa vadeli alternatif bir çözümü yok.

Çin'in elini güçlendiren bir diğer veri ise AB ile olan ticarette sahip olduğu 300 milyar euroluk ticaret fazlası. Bu hesaba göre gerçi Çin'in AB'ye ticari olarak bağımlı olduğu yorumu yapılıyor ancak Çin, ABD ile yaşanan krizde ekonomik yaptırımlara karşı ne denli dayanıklı olduğunu gösterdi.

***

Yapay Zeka teknolojilerinde ise ABD'nin en ciddiye aldığı rakibi AB değil Çin. Yenilenebilir enerji sektöründe Çin dünya lideri ve elektro otomobillerde ise yine zirveye oynuyor. Otonom araçlar, hava taksileri, robotlar gibi alanlarda ise Çin'in söz konusu teknolojilerin öncüsü ve merkezi konumuna gelmesine neredeyse kesin gözüyle bakılıyor. Yani AB'nin kısa vadede Çin'in yakaladığı teknolojik sıçramayı geçebilmesi çok zor bir ihtimal.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in başladığı milli teknoloji hamlesi ve Made in China 2025 projesi, olağan dışı yatırımlar sayesinde başarıya ulaşmış halde. Çin batarya teknikleri ve NTE'de global sıralamanın farkla önünde yürüyor. Global yapay zeka uzmanlarının yarısı Çinli. Dünya genelindeki en kaliteli 10 araştırma enstitüsü ve üniversitenin sekizi Çin'de bulunuyor. Çin sadece bir jenerasyonluk süre içinde sanayi üretiminin süper gücü olmayı başardı. Gerçi Çin artık vergiler ve yüksek ücretler nedeniyle global şirketler için cazip bir üretim merkezi olmaktan çıkıyor. Fakat bunun yerine araştırma ve geliştirmenin çekim merkezi haline geliyor.

Çin'in yaşadığı en önemli sorun ise nüfusunun hızla yaşlanması ve bunun önüne geçemeyişi. Bu problemden bütün sanayileşmiş ülkeler hatta artık Türkiye bile muzdarip ama Çin'in nüfusu göz önünde bulundurulduğunda bu ciddi bir varlık sorunu. Çin'in nüfusu arttırmak ve kadınları doğuma teşvik etmek konusunda da başarılı olamıyor.

***

Demografi sorununa bulunan en etkin çözüm ise vücut şekli insan vücuduna benzemek üzere üretilen insansı robotlar (Humanoid Robot) . Çin'de çalışan nüfus 2030 yılına kadar 86 milyon azalacak. Çin devleti 2029 yılına kadar insansı robotlar teknolojisinde öncü ülke konumuna gelmek istiyor. Çin bu türden milli stratejilerin belirleyip gerçekleştirme konusunda da dünyanın en başarılı ülkesi. Yaşlanan nüfus sorununun humanoid robotlarla çözmek gibi gerçek üstü bir hedefi gerçekleştirmesi de büyük bir sürpriz olmaz.