Başkurdistan neden karıştı

Başkurdistan Cumhuriyetinde yaklaşık bir haftadır büyük gerginlik var.

Başkurdistan neresi Rusya Federasyonu'na bağlı bu özerk devlette neler oluyor Rusya'nın, ülke dışındaki fiilî -özellikle Ukrayna- kabili atakları olduğunda Başkurdistan'da tepkisel yankılanmaların nedenleri ne olabilir

Başkurdistan Rusya Federasyonu'na bağlı federal bir cumhuriyet. İdil Nehri ve Ural Dağları arasında yer alır ve başkenti tarihî Ufa şehridir. En son sayıma göre Cumhuriyetin nüfusu 4,5 milyon civarındadır ve ülke nüfusunun yüzde 70'e yakını Türk asıllı Tatar, Başkurt, Kazak ve diğer Türk topluluklarından oluşuyor. Tataristan ve Udmurd Cumhuriyeti ile komşudur.

Başkurdistan nüfusunun Tatar ve Başkurt asıllı halkının ekserisi Müslümandır ve Hanefi-Maturidi mezhebine göre yaşıyorlar. Ülkede Hristiyan unsurlar ve 15 bin civarında Musevi yaşamaktadır. Başkent Ufa'da tarihî bir sinagogun yanında yeni inşa edilmiş bir Yahudi Toplumsal Yaşam Merkezi de vardır.

Başkurdistan'ın tarihî kimliğine baktığımızda, Hazar Kağanlığı, Altınorda İmparatorluğu ve Kazan Hanlığı dönemlerinde bu ülkelere bağlanmıştır. Başkent Ufa, Altınorda İmparatorluğunun en önemli kültür, sanat ve bilim merkezlerinden biriydi.

Unutmadan söyleyelim ki Türkiye'de milliyetçilik konusunda önde gelen ünlü İdeolog, Türkolog ve Tarihçi Zeki Velidi Togan bir Başkurt'tur ve İsembay şehrinde doğmuştur...

Başkurdistan hem yer altı hem de yer üstü zenginliklere sahip bir ülkedir. Halkın çoğunluğu kırsalda yaşadığı için tarım, hayvancılık, turizm vb. faaliyetleri önemli ekonomik kaynaklardır. Ülke hem petrol, doğalgaz gibi kaynaklara sahiptir hem de sanayi ürünleri konusunda Rusya içindeki en zengin cumhuriyetlerden biridir.

Peki hâl böyle iken bu coğrafyada bu huzursuzluğun nedeni ne olabilir

Hemen belirtelim ki bu coğrafyada tarih boyunca sık sık ayaklanma ve başkaldırı olayları cereyan etmiştir. Ülkenin en ünlü tarihî şahsiyeti olan ünlü halk kahramanı Salavat Yulayev isyanları, ülkenin etnik benliğinde gizlidir.

Ünlü Rus şairi ve yazarı Puşkin, Salavat Yulayev hakkında şunları söyler:

"Başkurtlar susmaz. 1741 yılında ölüm cezasına çarptırıldığı hâlde, infazdan kaçıp saklanan yaşlı isyancıların arasına Yulayoğlu Salavat da katılır. Tüm Başkurdistan ayaklanır ve yeniden, daha güçlü bir mücadele başlar..."

Peki bugünkü ayaklanmaların nedeni ne