Yeni bir yapay zeka skandalı

Haber şu: Spotify, ölmüş sanatçıların profillerine, yapay zekâ tarafından izin alınmadan onlarınmış gibi üretilmiş şarkıları yerleştiriyor. Önce analiz edelim mi bu cümleyi

1. Ölü sanatçılar

Bu sanatçıların mirası, platformlardaki hesapları da dahil, yakınları ya da yasal temsilcileri veya hak sahipleri tarafından yönetiliyor. Yani öldüler diye kimsesiz değiller.

2. Yapay zekâ

Artık doğru uygulamayı indirip ya ücretsiz veya çok küçük, üç-beş dolarlık bir uygulamayla şarkı besteleyebiliyorsunuz. Bu şarkıları bestelerken hiçbir ücret ödemeden (ne siz, ne de kullandığınız uygulama tek kuruş telif ödemez) şu şarkıya benzesin, bu şarkı gibi olsun ama ritimleri de şu şarkıdaki gibi olsun diyerek müzisyenlerin bestelediği şarkıları kesip biçebiliyorsunuz. Benzer şekilde söz yazabiliyorsunuz. Bu platformlardan bazıları ürettiğiniz "eser"leri profilinizde satışa çıkarmanıza da izin veriyor. Müziğin demokratikleşmesi olarak sunulan anlatının son paragrafı bu.

3. Spotify

Sıfır lira ve sıfır emek harcayarak başkasının üretimini çalarak hayli "uyduruk" bir şarkı yapıp satışa çıkarıyor ya da platformlara yerleştirip stream geliri elde ediyorsunuz (ne de olsa listeleri besleyen algoritma farkı anlamıyor). Bu da yetmiyor, sizi kimse dinlemeyecek endişesiyle bu defa da ölmüş sanatçıların, onların tarzına benzeterek yapay zekâya ürettirdiğiniz şarkılarını, o hesabın altına koyuyorsunuz ki YZ içeriğiniz dinlensin. Yani çalarak ürettiğiniz ucube şarkıyı (ben bunlara Frankenstein'ın canavarı demeyi tercih ediyorum buna esaslı ve makul bir itiraz gelene kadar) gerçeklerinin arasına kamufle ediyorsunuz.Ve Spotify, filtreleme yazılımları yetersiz olduğundan bu duruma bir anlamda göz yumuyor. Sadece sanatçının haklarını ve dinleyicinin doğru bilgiler ışığında bir müzik deneyimi yaşamasını sağlayacak, ancak platforma kar getirmeyecek böyle pahalı bir yatırımı neden yapsınlar

Platformlarda kontrol yetersiz

Bağımsız haber platformu olan 404 media'da Emanuel Maiberg'in haberleştirdiği, tanınmış müzik yazarlarından Ted Gioia'nın substack sayfasına koyduğu bir makaleyle detaylandırdığı mesele, Blaze Foley adlı bir country şarkıcısının hesabında beliren yeni bir şarkıyla ortaya çıktı. Şarkıyı, 1989'da ölen sanatçının karısı da, plak şirketi de bilmiyordu. Şarkının görselinde Foley'nin YZ tarafından yapıldığı her hâlinden belli olan bir resmi vardı. Pek çok dinleyici bu şarkının Foley'ye ait gibi durmadığını ifade etti. Plak şirketi Spotify'ı aradı ama yanıt alamadı. Ardından şarkının dağıtıcısı bulundu. SoundOn. SoundOn TikTok'ın sahibi olduğu bir dijital dağıtım platformu. Bu platformun özelliği bağımsızlara da platformlara şarkı koyma imkânı sağlaması. Normalde klasik anlamdaki dijital dağıtıcılar irili ufaklı firmalar üzerinden içerik alır ve platformlara koyar. Bu şekilde birkaç seviyeli bir kontrol mekanizması (yapay zekâ değil gerçek insanlar) işler. Ancak SoundOn gibi sistemler dijital işleyişi demokratikleşme anlatısıyla bu sistemin dışında hareket etmek istiyor. İşte şarkı buradan yüklenmiş.Bu konuda söylenecek, yazılacak çok şey var. Kesin olan şu: Platformlar giderek çeşitlenip artan yapay zeka istilasına karşı hazırlıklı değil. Bu konu, doğrudan gelirleri tehdit edecek bir biçime bürünmediği sürece de çok önemsemeyecekler. "Ünlü olmayan ölmüş bir sanatçının hesabına bir yapay zekâ şarkı eklendiyse ne olmuş yani" kafasındalar.