19. yüzyılın son çeyreği klasik müzik için altın dönemdi. Ünlü bestecilerin eserleri Avrupa ve ABD'de hınca hınç dolu salonlara çalınıyor, kemancılar, piyanistler büyük ilgi görüyordu. Bir bakıma dönemin pop yıldızlarıydılar. Büyük ücretler söz konusuydu ve kimi zaman yıllar süren turnelere çıkılıyordu. Kayıtlı müzik diye bir kavramın olmadığı yıllar. Müziği dinlemenin tek yolu konsere gitmek. Bambaşka bir dünya. Her şey gibi bu dönemin de sonu geldi. Yüzyıl başını siyasal karmaşası 1914'te çıkan birinci dünya savaşının yarattığı kırılma acımasızdı. Herkes payına düşeni aldı. Kimi öldü, kimi aklını kaçırdı, kimi sakat kaldı ve bu travmanın izlerini hayat boyu taşıdı.

Savaş, zengin fakir, ayrıcalıklı veya değil kimseyi tanımadan ezip geçti herkesi. Fransız besteci Maurice Ravel'in 1929-1930 yıllarından bestelediği bir eser işte aslında bu gerçeğin yansıması: "Sol el için Piyano Konçertosu." Bu eseri, savaşa gidip tek kolla dönen virtüöz piyanist arkadaşı Paul Wittgenstein için yazdı Ravel. Wittgenstein savaştan önce hayli başarılı bir konser piyanistiydi. Savaştan sağ kolunu kaybederek dönünce, kendini bir piyanist olarak yeniden yaratmak için çok büyük bir çaba sarf etti. Bu konuya değinen kaynaklara göre ailesinin büyük serveti ve dostlarının desteği olmadan imkansız bir görevdi bu. Wittgenstein tek kolla turneler yaptı ve bir fenomen oldu.

Piyano eserlerinde çoğunlukla sol el güçsüz el olarak bilinir. Melodilerin yani parçanın güçlü yanının sağ el ile çalınması esastır. Ancak güçlü sağ elin en güçsüz iki parmağı olan serçe ve yüzük parmakları çoğunlukla bu görevde başroldedir. Sol el için yazılan parçalardaysa güçsüz elin güçlü parmağı yani baş ve işaret parmakları bu görevi devralır. Bunları şunun için yazdım, BBC'nin her yıl bir seri hâlinde düzenlediği BBC Prom konserleri çerçevesinde tek elli bir piyanist, Nicholas McCarthy bu hafta sonu bir konser veriyor. McCarthy sağ eli olmadan doğmuş. Londra'daki Royal College of Music'in piyano bölümünü tek elle bitiren tek öğrenci.