Aramızdaki zombiler

Velvet Sundown geçen hafta Spotify'da 1.1 milyon aylık dinleyici sayısını aştı. 10 gün kadar önce grup ilk kez basında yer aldığında bu rakam 300 bin civarındaydı.

Velvet Sundown sayfasına girip bakarsanız, sepya renklerin hakim olduğu albüm kapakları ve bir grup resmi göreceksiniz. Şarkıları dinlemeye başladığınızda sıcacık nostaljik bir '70'ler folk rock havası hemen ortama yayılıyor. Her şey mükemmel, her şey bir parça tanıdık, daha önce dinlediğimiz, gördüğümüz, beğendiğimiz şeylerin, adını koyamadığımız bir yeni versiyonu gibi.

Biraz Eagles, biraz America, biraz Fleetwood Mac, biraz Steely Dan, biraz Buffalo Springfield, hafiften Crosby, Stills, Nash and Young, tabii ki Creedence Clearwater Revival. Bu ve aynı telden onlarca grubun müziği sanki tabii ki herhangi bir telif ödenmeden- alınmış kaydedilmiş, eve getirilip bir masaya yatırılmış, kemiklerine kadar soyulup açılmış, parçalarına ayrılmış, sonra bu parçalar orijinallerine benzeyen yeni şarkılar üretmek üzere yeniden aslını andıran şekilde birleştirilmiş. Ortaya zombi gibi, Frankenstein'ın canavarı gibi yukarıda saydığım grupların ve benzeri daha onlarcasının müziğini andıran şarkılar çıkmış.

Velvet Sundown görsellerinden şarkılarının son notasına kadar yapay zekâ üretimi bir proje. Her yanı YZ kokuyor. Şarkıları kötü mü Teknik olarak birer zombi olmalarına rağmen onlar gibi korkutucu, kendilerini hemen ilk bakışta ele veren işler değiller. Ayırt etmek güç. İnsandan ayırt edebilmenin zor olduğu zombiler bunlar.

Velvet Sundown yapay zekâ eleştirilerine, yapay zekâ üretimi bir menajerin yapay zekâ tarafından yazıldığı belli olan (hani şu çok iyi konuşan ama ne dediği hakkında en ufak fikri olmayan ton) bir açıklama yaptı sosyal medya üzerinde. Artık müzik basını "aklımızla alay ediyorlar" çizgisine geldi.

Son tahminler bunun insan eliyle hazırlanmış bir yapay zekâ müzik projesi olduğu. Yakında kokusu çıkar. Arkasından, "ama biz dünyayı daha iyi bir yer yapmaya çalışıyoruz" masalıyla zekâmıza küfreden teknoloji insanlarından biri çıkarsa şaşırmam.

İşin bir başka boyutu platformlarla ilgili. Mesela Spotify bu sanatçıyı "verified" yani onaylı sanatçı olarak taçlandırmış. Grubun mavi onay işareti var. Hiçbir yerinde bu yapay zekâdır yazmıyor. Spotify'ın sitesinde bunu almak için başvuru yapmak ve nasıl bir süreçse, bir denetim sürecinden geçmek gerekiyor. Velvet Sundown Spotify'ın pek çok öneri listesinde birden fazla parçayla yer alıyor. Kendi tarzında popüler listelerin tarzına uygun şarkılar üretilmiş ki bu listeler bu şarkıları metriklerine bakarak seçsin ve önersin.

Deezer'ın konula ilgili politikası daha farklı. Yapay zekâ üretimi şarkılar önerilerde yer alamıyor. Spotify'ın yaptığı, gerçek sanatçılara yani insanlara gidecek telifin bir bölümünü bilerek ve isteyerek yapay zekâ üretimi bir hesaba göndermektir. Bu hesabı insanlar yönetiyor olabilir ama o zaman da şu gerçeğe geliyoruz: Müzisyensiz müzik. Ortada müzik var ama müzisyen yok. Ortada fotoğraflar var ama fotoğrafçı yok. Ortada geçen 60 yılda yapılmış binlerce şarkıyı, yüzlerce binlerce sanatçının hayatını koyarak ortaya koyduğu emeği alenen çalıp Spotify'a koyarak bu platformun da yardımıyla para kazanan insanlar var.