21. yüzyılda demokrasi azlığının ve henüz modern anlamda 'hukuk devleti' olamamanın tartışıldığı bir ülkede yaşamak biz Türkler için büyük bir talihsizlik olsa gerek.
Oysa uzun yıllardır demokrasinin nimetlerinden yararlanan gelişmiş dünya, demokrasiden yoruldu ve o ülkelerde şimdi faşizmin ayak sesleri yükseliyor. Muhtemelen hafızalarını tazeleyip, geçmişte yaşadıkları karanlık günleri fark ederek demokrasiye bulaşan faşizm kirinden kurtulacaklardır. Oysa biz hala emekleme dönemindeyiz ve henüz gerçek anlamda demokrasiye kavuşamadık.
Bu gidişle Batı dünyası, demokrasi konusunda bize iki tur bindirirse hiç şaşırmamak lazım. Çok partili hayata geçtiğimiz günden bu yana neredeyse her on yılda bir klasik ve postmodern darbeler yaşadık, en son da 15 Temmuz darbe girişimine maruz kaldık.
Talihsizliğe bakın ki cunta dönemlerinin karanlığı hala hafızalarımızda tazeliğini korurken, sanki bunca acılar hiç yaşanmamış gibi oturup adam gibi bir hukuk devleti inşa edememenin utancını yaşıyoruz.
Daha da vahim olanı, dindar-muhafazakar bir iktidar döneminde hukuksuzlukların, adaletsizliklerin ayyuka çıkmış olması Denebilir ki adaletli olmak dindarlara ait bir özellik midir Elbette değil, 'adalet' evrensel bir kavramdır ve bütün iktidarların ve tek tek bireylerin adaletli olmak gibi yükümlülükleri vardır. Ama hemen belirtmekte yarar var; eğer dindarlık bilincine sahip olduğunuzu iddia ediyorsanız, Kur'an'ın adaletle ilgili önerileri sizin için daha da bağlayıcı bir nitelik taşımaktadır.
Adalet konusundaki ayet ve hadisleri burada yazmaya kalksak herhalde uzun metinler oluşur. Bu konuda adalet vurgusunun güçlü bir şekilde yapıldığı şu iki ayeti belirtmek yeterli olacaktır:
"Şüphesiz Allah, adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara yardım etmeyi emreder; hayâsızlığı, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor." (Nahl 1690)
"Allah, size, emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emrediyor. Doğrusu Allah, bununla size ne güzel öğüt veriyor!" Şüphesiz ki Allah, hakkıyla işitendir, hakkıyla görendir. (Nisa58)
Gerek İslam siyaset düşüncesine, gerekse modern siyaset teorisine göre iktidarlar için en önemli meşruiyet kaynağı adalettir. İktidarların, yönetilenler nezdinde meşruiyet kazanabilmeleri için 'adalet dairesi'nde kalmaları şarttır.
Kuşkusuz adaletin tecellisinde en önemli unsurlardan biri de 'ehliyet'tir. Adaletin bir gereği olan 'ehliyet', aynı zamanda sürdürülebilir bir yönetimin de en zaruri şartıdır. Hz. Peygamber'in "İş ehil olmayanlara verildiğinde kıyameti bekle!" hadisi gerek yöneticiler gerekse bireyler için önemli bir uyarı niteliği taşımaktadır.