Bir dönemin kültürel, siyasi ve aynı zamanda entelektüel hafızası olarak tanımlayabileceğimiz Beşir AtalayBeşir Hoca'nın "Sadece Yaşayıp Yazdıklarım" adıyla hatıralar kitabı yayımlandı. (Kapı Yayınları) Beşir Hoca, kitabın 'Başlarken' bölümünde naklettiği veciz bir sözle hatıraları şöyle tanımlıyor: "Hayat tecrübesi arayanlar için en iyi ders kitabı, demlenmiş bir hayat hikayesidir." İşte Hoca böyle bir hayat hikayesini ve bir hayat serüvenini yazmak üzere yola çıkıyor.

Beşir Hoca'nın hatıraları, sadece kişisel deneyimlerinin bir fotoğrafından çok, Türkiye toplumunun yaşadığı travmatik süreçleri, zaman zaman sert esen siyaset rüzgarlarını ve aynı zamanda kültürel ve entelektüel haritamızın fotoğrafı niteliğini taşıyor.

Bir kere şu tespiti hemen yapalım; her ne kadar nezaketi gereği kendisiyle ilgili kurduğu cümlenin sonunu net bir hükümle bitirmese de biz Hoca'nın cümlesinin özüne sadık kalarak şöyle ifade edelim: "O, Çok erken yaşlardan itibaren iyi bir Müslüman olarak yaşamaya çalışan, İslami hassasiyetleri gözeten bir hayat tarzı ve felsefesiyle hareket eden bir kimliğe sahiptir."

Beşir Hoca'nın son derece temiz bir üslupla kaleme aldığı, okuyanların zihninde entelektüel tatlar bırakacak olan hatırlarını zevkle okudum. Arcak bu tür hatıraların çok daha önemli bir işlevi olduğu kanaatindeyim. Çünkü Türkiye'nin geçmişte yaşadığı tecrübeler, içinde bulunduğumuz siyasal ve kültürel iklimi doğru anlayabilmemiz için de önemli bir laboratuvar niteliği taşımaktadır.

Hoca'nın kitabını, 'Başlarken' bölümündeki şu tespiti dikkate alarak okumakta yarar var: "Türkiye'nin en kritik değişim yıllarında aktif roller üstlenen, etkileyen-etkilenen bir insanın hayat hikayesinin yayınlanması, bu kritik dönemler hakkında mütevazı bir katkı olarak değerlendirilebilir. Bugün 70'li, 80'li, 90'lı yıllardan bahsetmek birçok genç için bir tarih konusudur. O dönemlerde yaşadığımız olaylar, içinde yer aldığımız süreçler, maruz kaldığımız hadiseler, ilişkide olduğumuz isimler, birçokları için yakın tarih kitaplarında görülebilecek şeylerdir."

1947 senesinde Keskin'in Armutlu Köyü'nde doğan Beşir Hoca, ilk okuldan başlayarak üniversiteye uzanan öğrencilik yıllarını, üniversite hocalığını, içinde yer aldığı kültürel ve entelektüel faaliyetleri ve de siyasi tecrübelerini anlatıyor özetle kitabında.

Ancak hatıraları sadece kişisel bir hayat hikayesinden ibaret değil elbette. Beşir Hoca, her zaman inandığı değerlerin ve ilkelerinin arkasında duran bir insan olarak tanıklık ettiği yakın dönem Türkiye tarihinin biz özetini sunuyor bize.

Ortaokul yıllarında 27 Mayıs darbesini, Menderes, Polatkan ve Zorlu'nun idamlarıyla bir çocuk gözüyle yüzleşmiş, hayatının sonraki yıllarında ise 12 Mart muhtırası ve 12 Eylül darbelerinin hem şahidi ama aynı zamanda mağduru olmuş bir isim Beşir Hoca... Ve tabii ki Türkiye'nin kabus yılları olan ve Hoca'nın da etkilendiği 28 Şubat Ardından bakanı olduğu AK Parti iktidarını hedef alan 27 Nisan e-muhtıra ve 15 Temmuz darbe girişimi.

Ancak Hoca'nın esas zor yılları, 12 Eylül darbesinin karanlık dönemidir. O yıllarda Erzurum Atatürk Üniversitesi'nde genç bir akademisyendir, gençlerin abisidir, onlara maddi ve manevi anlamda destek olan bir gönül insanıdır.