Halep ve bazı gerçekler

MEHMET KOÇAK

Gazze ve Lübnan'a odaklandığımız ve 2. Trump döneminde Ortadoğu'nun nasıl şekilleneceği üzerinde çok yönlü tartışmaların devam ettiği bir dönemde Halep patladı.

Bende Ankara'dayım. Ukrayna krizi, Suriye ile Ortadoğu'daki gelişmelerin Türkiye tarafından yakından takip edildiği hükümet merkezinde her ayrıntının ciddiyetle ele alındığını gözlemliyorum.

Çünkü, olaylar sınırımızın hemen yanında yaşanmakta. Ayrıca ülkemizdeki Suriyeli mültecilerin varlığı ile bölgede Türk Askeri'ninvarlığı ayrıca bölgedeki her gelişme güvenliğimiz açısından bizi de yakından ilgilendirmektedir.

Yani gelişmeler gerçekten çok ciddi ve önemli.

Silahlı rejim karşıtı muhalif güçlerin Suriye devletinin kontrolündeki Halep'in kuzeybatısında bazı köy ve kasabaların kontrolünü ele geçirmesinin ardından Rusya ve Suriye hava kuvvetleri, Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki güçlerin Suriye'nin kuzeyindeki mevzilerine saldırılar düzenlemesi, muhalif güçlerin ilerleyişini durduramadı, durduramıyor.

Halep'e yönelik muhalif güçlerin harekete geçmesinin müsebbibi Şam rejimi ve destekçisi olan Rusya ve İran'dır.

Çünkü, Moskova ve Ankara arasındaki ateşkesin Mart 2020'den beri yürürlükte olduğu ve İdlib'in "gerilimi azaltma" bölgesi olarak ilan edildiği halde bölge Şam ile Moskova'nın hava saldırılarına maruz kaldığı gibi Suriye Ordusu ve İran ile Hizbullah milis güçlerinin desteğiyle bitmek bilmeyen kara saldırıları, silahlı muhalif güçlerin harekete geçmesine zemin hazırlamış oldu.

Suriyeli muhalif gruplar, bu saldırılara cevap mahiyetinde Halep istikametinde sınırlı bir operasyon başlattığı ancak sınırlı planlanan bu operasyonun, rejim güçlerinin direnme yerine bulundukları bölgelerden kaçmaya başlamaları muhalif güçlerin kısa zaman içinde stratejik önem sahip köy ve kasabaları ele geçirmelerini sağladı.

Şimdi ise Halep'le bağlantılı ana yollar muhalif güçlerin kontrolünde ve böyle devam ettiğinde ise Halep, muhalif güçlerin eline geçmiş olacak.

Şimdi dünya başkentlerinde Şam rejimi ve destekçilerinin terör örgütleri olarak tanımladığı silahlı muhalif güçleri neden engelleyemediğini tartışılıyor.

Lübnan'daki ateşkes sonrası Halep'in patlaması Ortadoğu'da yaşanan savaş ve çatışmalar ile bölgede bulunan güçlerin operasyonlarından ayrı düşünülemez.

Şam rejim güçleri ve destekçisi Rusya ile İran'ın muhalif güçlerin ilerleyişini engelleyememesinin birden fazla önemli sebebi bulunmaktadır.

Şöyle ki:

Şam rejim güçleri, uzun süredir devam eden İsrail saldırıları karşısında çok ciddi kayıplar vermesi ve uzun süreli çatışmalar nedeniyle ciddi anlamda Suriye Ordusu'nun zayıflamış durumda olması en önemli sebeptir.

Ayrıca, Şam rejiminin en büyük destekçisi olan Rusya, Ukrayna'da yeniden alevlenen ve ABD ile İngiltere başta olmak üzere Batılı ülkelerin Ukrayna savaşına dolaylı destek ve müdahaleleri nedeniyle zor durumda olması nedeniyle Suriye'de istenilen düzeyde etkili operasyonlar gerçekleştiremiyor olmasıdır.

Diğer bir gerçek ise İran ile Hizbullah milis güçlerinin eski gücünü kaybetmeleridir. İsrail ile yaşanan Lübnan'daki can alıcı ve büyük yıkım savaşı ve İran'a yönelik İsrail saldırılar, hem askeri güç hem de siyasi alanda ciddi kayıpları Suriye'deki etkilerinin azalmasına sebep olmuştur.