Eğer Şam, bu arada düşmez ise

MEHMET KOÇAK

Suriye'deki gelişmeleri kontrol altına almaya yönelik bölgesel çabalar yoğunlaştı.

Suriye'nin ikinci büyük kenti ve ekonomik başkenti olan, stratejik öneme sahip Halep başta olmak üzere İdlib ve Hama ve en son olarak Humus'u ele geçiren rejim muhalifleri başkent Şam'a doğru ilerleyişiyle Şam diktatörü Beşşar Esed'in devrilmesinin yakın olduğunu gösteriyor.

Hiç kimse rejim güçlerinin bu denli bir çöküş yaşayacağını ve rejime muhalif güçlerin birbirini izleyen zaferler elde edeceklerini tahmin etmemişti.

Çünkü rejim güçleri Rusya ve İran desteğiyle iki yılda alabildiği bu yerleri 72 saat gibi kısa sürede kaybetmesi gerçekten de şaşılacak bir gelişmedir.

Büyük bir şaşkınlık içindeki Şam destekçisi İran ve Rusya, Esed'e desteği ise başka savaşlara müdahil olmaları nedeniyle yetersiz kalması Şam yönetimini endişelendiriyor. Kimi haberlere göre rejim muhalif güçleri kuzeyden Şam'a doğru ilerlerken, diğer yanda ise güneydeki Dera şehrini ele geçiren muhalif güçlerinin Şam'a doğru harekete geçmeleri üzerine Şam'da sıkışan hükümet güçleri kaçışa hazırlanıyor.

Çelişkili haberler gelmeye devam etse de eğer, dışarından güçlü bir yardım ulaşmaz ise Şam'ın kısa bir süre sonra kuşatılacağı kuvvetle muhtemeldir.

Şam yönetimi ile destekçileri Tahran ile Moskova, Ankara'dan Esed yönetimine saldıran (onlara göre) "terörist" grupları durdurmasını isterken, Ankara ise Tahran ve Moskova'dan Şam'ı bir uzlaşmaya varılması için muhalefetle masaya oturması konusunda ikna etmeleri gerektiği görüşünde ısrarlı.

Şimdi ise son bir şans olarak tüm umutlar, garantör ülkeler Türkiye, İran ve Rusya'dan oluşan üçlünün dışişleri bakanları düzeyinde tekrar bir araya gelecekleri Katar'ın başkenti Doha'daki 'Astana Zirvesi'nde. Ancak, rejim muhaliflerinin hızlı ilerleyişi devam eder ise geç kalınmış ve her şey bitmiş de olabilir.

Türkiye, İran ve Rusya, Suriye'deki krize nasıl yaklaşıyor, fikir ayrılıkları ne kadar derin Soruları, Suriye'de rejim karşıtlarının sahadaki ciddi kazanımları dikkate alınarak yeniden değerlendirildikten sonraki süreçte belirlenmiş olacak.

Suriye'nin 2011 öncesi haline dönmesi mümkün değil. Eski yapısı daha 2011'den önce iflas etmiş olan