Partili Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi ile birlikte Meclis'in etkinliği büyük oranda azaldı.

Özellikle, güvenoyu, gensoru ve bütçeyi veto etme gibi denetim yetkileri ortadan kaldırıldı. Muhalefetin sunduğu Meclis Araştırma Önergeleri içeriğine bakılmadan AKP ve MHP oylarıyla reddediliyor.

Diğer yandan atanmış bakanlar, seçilmiş milletvekillerinin "denetimi"ni engelliyor. Yeni sistemde bakanlar Meclis dışından atandığı için sözlü soru sorulamıyor. Nöbetçi bakanlık sistemi uygulamaya çalışılsa da yürümüyor. Özellikle muhalefet milletvekilleri "nöbetçi bakan"la görüşemiyor.

Meclis'i denetim yollarından birisi olan yazılı sorular da zamanında cevaplandırılmıyor. 15 günde cevaplanması gereken sorular ya zamanında cevaplandırılmıyor ya da tek cümlelik cevaplarla geçiştiriliyor. Bazı sorular ise hiç cevaplanmıyor. Ayrıca birçok soruya da içeriğine uygun cevap verilmiyor.

Oysa Anayasası'nın 98. Maddesi'nin beşinci fıkrası, "Yazılı soru; yazılı olarak en geç on beş gün içinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı olarak soru sormalarından ibarettir" hükmünü içerdiği hâlde milletvekillerin soruları zamanında cevaplanmıyor.

Mesela... Geçen dönemde (28. Dönem) seçilen milletvekilleri denetim faaliyetleri kapsamında bakanlara 9 bin 585 soru yöneltti. Bunlardan yalnızca 4 bin 399'i cevaplanırken, 4 bin 287 soru ise cevapsız kalmış. Ayrıca cevaplananların da sadece 690'ı kanunun belirlediği süre içinde cevaplanmış. Görüleceği üzere bakanların "soru önergesi karnesi" çok zayıf...

Bu sistemi anlatan çok çarpıcı bir örnek verelim:

Demokrat Parti Sözcüsü ve İzmir Milletvekili Haydar Altıntaş, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı'ya Ocak ayında verdiği soru önergesine tam 9 ay sonra cevap alabilmiş. Altıntaş bunu duyururken, "Soru önergesini hazırladığımda gebe kalan düveler, Tarım Bakanı cevap vermeden önce doğum yaptı!" ifadelerini kullanıyor.

Şu tespitte de bulunuyor: "Tarım Bakanlığının 160 bin personeli, 8 soruya ancak 9 ayda cevap yazabildi! Tarım Bakanlığı'nın cevapları kopyalayıp yapıştırması bile 9 ay sürüyor!"

Trajikomik değil mi

Sistemi anlatması açısından da çarpıcı bir örnek...

DEPREMZEDE KARANLIKTA, İKTİDARIN UMURUNDA MI

6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depreminin üzerinden neredeyse 22 ay geçmişken, 11 ili etkileyen depremde vatandaşın yaraları henüz sarılamadı.

Geçtiğimiz hafta iktidar bloku deprem bölgesine yapılan yardımlardan ve teslim edilen TOKİ'lerden bahsederken, muhalefetin "iktidarın sözlerinin gerçeği yansıtmadığı"na dair beyanları Mecliste sert tartışmalara sebep oldu.