2013 yılında TL çok değerlendiği için kişi başına Milli Gelir (MG) 12.578 'a kadar yükselmişti.

2013'ten sonra çapa olma niteliği de taşıyan Avrupa Birliği müzakere süreci, IMF gibi olguların etkisi azaldı. Piyasaların itibar ettiği bazı şahsiyetler de ya yönetimden uzaklaştırıldı ya da etkileri azaltıldı; kurumsallaşma zedelendi, vs.

Sonuçta birikmiş sorunlar ve negatif enerjilerin kıskacındaki TL'nin değerinde reel kayıplar sürekli bir hal aldı. Bu sürekli değer kayıplarının sonucunda, 2020 yılında, Milli Gelir 8.639 'a kadar düştü.

Hâlbuki Milli Gelirin zirve yaptığı 2013 yılından sonraki yedi yıllık sürede ekonomi 30 büyümüştü.

Covid 19 Salgınının etkisi geçince Türkiye Ekonomisi tekrar "hızlı büyüme döngüsü"ne kavuştu. Büyüme oranları 2021'de 11,4, 2022'de 5,5 ve seçim yılı olan 2023 yılında da 4,5 arttı.

Böylece Türkiye ekonomisi bu on yıllık dönemde 60'a büyüdü.

Ekonomi büyüyünce, kişi başına Milli Gelir de 2023 yılında 12.986 'a yükseldi ve nominal olarak rekor kırdı.

2024'ün birinci çeyreğinde de 13.100 'a yükselip rekoru egale etti.

Not: Yukarıdaki rakamların tamamı TCMB dolar kurunu (kambiyo kuru) esas alan Dünya Bankası verilerinden derlenmiştir.

Dünya Bankası Ülke Ekonomilerini kambiyo kuruna ilaveten "Satınalma Gücü Paritesi"ne (SGP) göre de değerlendiriyor. (İngilizcesi Purchasing Power Parity, PPP)

Mesela SGP'ye göre Türkiye ekonomisi 2013 yılında 1,830 Trilyon 'a ve kişi başına Milli Gelir de 24.032 'a yükselmiş.

On yıl sonra yani 2023 sonunda bu rakam 60 büyüyerek 2,940 Trilyon 'a ve kişi başına Milli Gelir de 34.426 'a yükselmiş.

(Dünya Bankasının SGP'ye göre kişi başına geliri 44.000 hesaplayan bir SGP endeksi daha var fakat şimdilik burada duralım.)

Dünya bankası 29 Temmuz 2024 tarihinde, 2023 yılı için kambiyo kuruyla hesapladığı "ülke gelir grupları" limitlerini güncelledi.

Bu güncellemeye göre kişi başına Milli Geliri 4.516 ile 14.005 arasında olan ülkeler Orta-Yüksek Gelirli ülkeler grubunu oluşturuyor.

Geliri 14.005 'ı aşan ülkeler ise yüksek gelirli ülkeler grubunu oluşturuyor.

Bu yılın ilk çeyreğinde Türkiye'de, kişi başına Milli Gelir 13.100 'dı. Eğer milli gelir rakamı 14.005 doları aşarsa, Türkiye de yüksek gelirli ülkeler grubuna dâhil olacak.

Peki, aşabilir mi

Benim yaptığım tahminlere göre bu yılın üçüncü çeyreğinde 14.005 rakamı aşılabilir. Yılsonunda da kişi başına Milli Gelir 15.500 'ı aşabilir.

2025 ve 2026 yıllarında da TL'nin az ya da çok değerleneceği kesin yani kişi başına Milli Gelir biraz daha yükselecek.

Rakamların dili bize böyle bir hikâye anlatıyor.

2021, 2022 ve 2023 yıllarında Türkiye gerçekten de her an bir krize girebilirdi.

Hâlbuki bu üç yılda ekonomi toplam 23 büyümüştü, 4,3 milyondan fazla istihdam artışı sağlanmıştı ve 2020'de 170 milyar olan ihracat, 2023'te 256 milyar 'a kadar yükselmişti.