Yedi çeyrek mal ve yedi çeyrek hizmet

Haziran 2021 tarihinden itibaren "yedi çeyrek" boyunca "mal" enflasyonu, "hizmet" enflasyonundan daha yüksek olmuş.

2023 başından itibaren, yedi çeyrektir, bu defa tam tersi yönde, hizmet enflasyonu mal enflasyonundan daha yüksek gerçekleşiyor.

Mal enflasyonun TÜFE'deki ağırlığı 70 ve hizmet enflasyonun da 30.

Sonuçta, Eylül ayındaki enflasyonun yaklaşık olarak 28'i mal ve 22'si de hizmet enflasyonundan kaynaklanmış.

Hizmet enflasyonu seviyesi, mal enflasyonu seviyesinin altına inmeden 'enflasyonla mücadelede başarı' zor görünüyor.

Grafiğe bakıldığında görülecektir ki son altı çeyrekte ilk defa hizmet enflasyon oranı yıllık 95'ten 73'e düşmüş. Seviye olarak 73 çok yüksek görünmekle beraber, düşüş eğiliminin başlamış olması ümit verici.

MALİYE POLİTİKALARININ ENFLASYONA ETKİSİ

Bu yıl bütçe 11 Trilyon 89 milyar TL olarak bağlanmıştı. Her yıl olduğu gibi bu yıl da harcamaların artması ve 12 Trilyon TL'ye yükselmesi hiç kimse için sürpriz olmaz.

Öte yandan, bu yılın ilk dokuz ayındaki harcamalara göre bütçe, öngörüldüğü gibi tutturulabilir görünüyor.

Bütçe disiplininin sağlanmasında, hem "giderlerin kısılması" hem de "gelirlerin artması" etkili oldu.

Bütçe harcamalarının kısılması ve gelirlerin artması, kamu borçlanmasını azalttığı için enflasyon karşıtı etkiler oluşturur.

TCMB kaynaklı olduğunu düşündüğüm "maliye TCMB'yi enflasyonla mücadelede yalnız bırakıyor" dedikodusu doğru değil, gerçekte Maliye Bakanlığı enflasyonun düşmesi için elinden geleni yaptı ve yapıyor.

a) Geçen yıl Kurumlar Vergisi 5 puan artırılmıştı, bu yıl Yap-İşlet- Devret (KÖİ) firmalarının Kurumlar Vergisi oranı 30'a yükseltildi; 25'i de artır diyen yok.

b) Banka ve finansal kuruluşların Kurumlar Vergisi de 30'a çıkarıldı; üstelik yüksek vergi versinler diye enflasyon muhasebesinden muaf tutuldular.

c) Çok uluslu şirketlere, aldıkları teşvik ve muafiyet ne kadar yüksek olursa olsun en az 15 Kurumlar Vergisi şartı getirildi.

d) Yurtiçindeki firmaların da ellerindeki teşvik ve muafiyet ne olursa olsun en az 10 Kurumlar Vergisi ödeyecekler.

e) Mevduata uygulanan ve daha önce iptal edilmiş veya oranı düşürülmüş BSMV vergileri yükseltildi.

f) Her türlü yatırım fonu ve GYO'ların bazı muafiyetleri iptal edilerek vergiye tabi tutulmaya başlandı.