Firmalar, tabir caizse yana yakıla faizlerin indirileceği ve kredi şartlarının gevşetileceği zamanı araştırıyor; Haziran'da aylık enflasyon oranı 1,64 gelince de umutlandılar.

Acaba bu umut isabetli bir beklenti mi

Enflasyon, iktisadi faaliyetlerin yani yatırım ve tüketim harcamalarının aşırı derecede artmasıyla ve enflasyonla mücadele de, iktisadi faaliyetlerin yani yatırım ve tüketim harcamalarının artış hızının düşürülmesiyle mümkün olabilir.

Enflasyonu yükseltmek çok zor değil; kamu harcamaları aşırı oranlarda artırılır ve kredilerde kontrolsüz bir genişleme olursa, enflasyonun yükselmesi de kaçınılmaz olur.

Enflasyon artışı; büyük bir kayanın bir tepeden aşağıya doğru itilmesi ve enflasyonla mücadele de, bu kayanın tekrar o tepeye çıkarılması eylemlerine benzer.

Enflasyon kayasını aşağıya yuvarlamak ne kadar kolaysa, yukarıya çıkarmak da o kadar zordur.
Büyük vinçler, taşıyıcı kamyon, tepeye çıkan bir yol inşası, yol üstündeki ağaçların sökülmesi, mühendislik ve uzmanlık hizmetleri vs. gibi.

Enflasyonla mücadelede faiz oranları artınca, bu, faiz geliri elde edecek birikim sahipleri için bir ödül vaadi; yatırım ve tüketim harcaması yapacak olanlar için de bir maliyet artış tehdidi olur.

Türkiye'de son bir yılda faizler, beklenmedik seviyelere yükseltilmesine rağmen iktisadi faaliyetler yeterince gevşemedi.

Fakat eninde sonunda iktisadi faaliyetler yavaşlayacak ve bu yavaşlamanın etkisiyle de enflasyon düşecektir.

Fakat önce kamu çalışanları ve emeklilere Temmuzda ödenecek 24,7 zam ile akaryakıt ve elektrik gibi bazı kamusal ürünlere yapılan zammın etkilerinin izlenmesi gerekiyor.

Fakat mevcut politikalar devam ederse enflasyon, er ya da geç yavaşlayacaktır.

Soru: Peki, hangi veriler izlenerek önce enflasyonun düşeceği ve ardında da faizlerin indirileceği anlaşılabilir

Mesela FED'in de yakından takip ettiği bütün iktisadi faaliyetlerin nihai çıktısı olan işsizlik oranı 11'e çıkınca mı

Mesela büyüme hızı iki çeyrek üst üste 2.2'nin altında gerçekleşince mi

Mesela enflasyon oranı üst üste üç ay 2'nin altında gelince mi

Mesela bugün 1,5 civarında olan sorunlu kredilerinin toplam nakdi kredilere oranı 5'i geçince mi
Vs. vs. vs.

"Yüksek enflasyon ve yüksek faiz" katmanlı nedenselliklerin bir sonucuyken, Türkiye'nin, enflasyon ve faiz sorununu tek bir süreçte ve standart politikalarla çözmeye çalışması istenen sonuçları vermeyebilir.
Enflasyonu 75'ten 25'lere düşüren politikalarla, 25'lerden 10 civarına düşürme politikaları aynı olamaz.

10'dan 5'e indirmekse, muhtemelen, enflasyonla mücadelenin en zor olan aşaması olabilir.
Enflasyonun 20'lere inmesi durumunda faizlerin de 30'lara indirilmesi gerektiğine kimsenin itiraz etmeyeceği kesin.

Peki, enflasyon 20'lere ne zaman inecek

Cevap: TCMB beklenti anketine göre 12 ay sonra, yani Haziran 2025'te enflasyon 31,75'e kadar düşebilir.

Yani TCMB beklenti anketlerine göre enflasyon en erken 14 ay sonra 30'un altına ve 2026 Ağustos'unda da 15 civarına düşebilir.