Teorik olarak, bugün faizler 46'dan 30'a düşürülse, bankalar bu indirimlerden çok büyük paralar kazanır; keza faizler 46'dan 70'e yükselirse bu defa bankalar çok büyük zararlar yazar.

Acaba son günlerde, banka genel müdürlerinin faiz indirim taleplerinin temelinde bu olgu mu yatıyor

Peki yüksek faizlerin zarar verdiği ve faiz indirimlerinden yararlanacak diğer zümreler ve iş kolları kimlerdir

Tek kelimeyle cevap: Borçlulardır.

Tüketici kredisi alanlar, kredi kartı bakiyesini taksitlendirenler ve finansal borçları yüksek işletmeler gerçekten de zor günler geçiriyorlar.

19 Trilyon altı yüz milyar TL kredi içinde konut kredilerinin payı 3'ün altına düşmüş; konut kredileri, bir zamanlar 13'ün üzerindeydi.

Araba kredileri de adeta kurumuş: Binde üç.

İlginçtir, hem konut hem de araba işkolunda satıcılar, satış hacminden memnunlar ve faiz indirim taleplerini askıya almışlar.

Muhtemelen bu iki sektörde, iktisadi faaliyetlerin dışındaki bir olgu muhtemelen hanehalkı altınların değerindeki astronomik artış, talebi canlı tutmaya yetiyor.

"Faizlerin bu kadar yüksek olduğu bir ortamda yatırım yapmak mümkün değil" diyen sanayiciler, Bankalardan sonra faizlerin inmesi için yoğun kampanya yürüten ikinci bir zümre.

Doğru gibi görünen bu ifade acaba ne kadar doğrudur

Geçmişte yaptığım bir araştırmada 2003 - 2018 döneminde yapılan "sabit sermaye yatırımlarının 94'ünün döviz kredileriyle finanse edildiğini" tespit etmiştim.

Türkiye Bankalar Birliği, "Proje Finansmanı İstatistikleri"ne göre tutarı en az yirmi milyon dolar ve vadesi de en az beş yıl olan projelere bankaların taahhüt ettiği kredi tutarlarının 100 milyar doları aştığı yıllar olmuştur.

Bu kredilerin tamamı dövizdir ve bu krediler içinde imalat sanayine verilen makina ve teçhizat kredileri yok denecek kadar azdır.

Makina ve teçhizatlar da genellikle satıcı ülke eximbank kredileriyle finanse edilir: HERMES, SACE, COFACE, AMERİKAN EXIMBANK, KOREA EXIMBANK, SINOSURE vs, gibi.

Bunların yanı sıra Türk Banka ve Leasing kuruluşları da döviz cinsinden beş yıl vadeye kadar yatırım kredileri vermektedir.

İmalatçı ihracatçılar için yukarıda sayılan imkanlara ilaveten her zaman iskontolu ve uygun maliyetli krediler mevcut olmuştur.

YTAK tipi avantajlı krediler, HIT 30 gibi değeri milyar dolara ulaşan kredi vaatleri de, sanayiciler için masada olan bir seçenek olarak duruyor.

Ara sonuç: Yüksek TL faizler, yatırımların azalmasında doğrudan değil "dolaylı" bir rol oynuyor olabilir; tekrar söyleyelim: Dolaylı.

Örnek: Faiz artışlarının iktisadi faaliyetleri yavaşlatması ve yavaşlayan iktisadi faaliyetlerin yatırımları azaltması dolaylı bir etkidir.

FAİZ İNDİRİMİ ÖNÜNDEKİ ENGELLER

Soru: Enflasyonun yükselmesi mi yoksa döviz rezervlerinin azalması mı Türkiye için katlanılmaz bir felaket olur

Zihinsel bir deneyde hükümetin "gelecek yılsonunda enflasyon 15'e düşeceği için faizleri, şimdiden 25'e düşürdüm" dediğini varsayalım.

Soru: Bu durumda TL'deki mevduat sahipleri ne yapar

Seçenekler:

1) TL mevduatın en az yarısı döviz veya altına kayar mı 2) TL mevduatının bir kısmıyla ev, işyeri veya araba alınır mı 3) Alınan döviz ve altının bir kısmı yastık altına gider mi