TCMB'nin 2026 yılı enflasyon tahmini: En düşük %13, en yüksek %19 ve orta noktasi %16.
Soru: %13'e inanan kimse yok, eledik; %16'ya da ancak "mucize olursa" diyenler çoğunlukta; peki, acaba %19 enflasyon oranını tutturma imkan ve ihtimali var mı
Hangi doğrular yapılırsa ve hangi yanlışlar yapılmazsa enflasyon %20'nin altında gerçekleşebilir.
Sadece faizleri artırarak, sadece kredileri kısarak, sadece TCMB'nin para arzını kısmasıyla, sadece değerli TL sayesinde, sadece ücret artışlarını baskılayarak, sadece arz açığını kapatmaya çalışarak, sadece talebin kısılmasını sağlayarak, sadece servet gelirlerini frenleyerek enflasyon düşürülemez.
Hatta bu maddelerin bir kaç tanesi birlikte uygulayarak bile enflasyon düşürülemeyebilir.
Çünkü enflasyonu düşürmenin en önemli, en gerekli ve zorunlu şartı "sıkı maliye politikaları"dır.
Sıkı Maliye Politikaları uygulamak, Kamu harcamalarını "belirgin ve kararlı politikalarla" ve "reel" olarak azaltmak demektir.
Doğrusu sıkı maliye politikaları, diğer bütün "enflasyonla mücadele tedbirlerin anasıdır" ve ciddiye alınmadığı zaman alınan diğer bütün tedbirlerin etkisiz kalma ihtimali yükselir.
Türkiye'de enflasyonla mücadeleyi, "mucize tek bir veri"ye bağlama tutumu çok yaygındır.
İnsanlar bir "veri seti" ve bu verileri dönüştürecek bir "tedbirler demeti" görmek, duymak istemiyor.
Bu tutumları bildiğimden, 2024 yılında ben de "acaba açıklama gücü çok yüksek 'tek bir veri' bulabilir miyim", diye günlerce araştırma yapmış ve aşağıdaki tabloyu "tek bir veri"ye bağlı olarak oluşturmuştum.
Bu Tek Veri: Merkezi Yönetim Bütçesindeki Artış Tutarının, GSYH'ya Oranı verisidir.
Tabloya bakan herkes bütçedeki artış tutarının GSYH'ya oranı ve oluşan enflasyon oranları arasında şaşırtıcı paralellikler olduğunu hemen fark eder.
Aşağıdaki "BÜTÇE ENFLASYON İLİŞKİSİ" tablosunda mavi sütunlar (sol sütun) "Bütçede Öngörülen Artış Tutarının Geçmiş yıl GSYH'ya oranı"nı gösteriyor.
Turuncu çizgi de enflasyon oranlarını (sağ sütun) gösteriyor.
Yüksek bütçe harcamaları ve enflasyon arasında bir "nedensellik ilişkisi" genel olarak biliniyor.
Tablonun görseli, Bütçedeki Artış Tutarının GSYH'ya Oranı İle, Enflasyon Oranı arasında bir "korelasyon ilişkisi" olduğunu belirgin bir şekilde gösteriyor.
2024 Ekim ayında yaptığım bu araştırmaya göre 2025 yılı enflasyonunu %29,6 olarak tahmin etmişim yani ayıptır söylemesi doğru bir model kurmuş ve tutarlı bir tahmin yapmışım gibi hissediyorum.
Soru: Modeli değiştirmeden 2026 enflasyonunu da tahmin edebilir miyiz
Cevap: Evet.
Bu modele göre enflasyonla mücadelede başarı: Bütçedeki artış tutarının, GSYH'ya oranına bağlıdır ve bu oran "önceki yıllardan düşük" olmalıdır.
ENFLASYON %16'YA DÜŞEBİLİR EĞER…Bütçe ve enflasyon arasındaki "nedensellik ve korelasyonu" aşağıdaki tabloda belirgin bir şekilde gösterilmiş.
Tahmini Bilgiler, 2025:
2025 GSYH TUTARI (Tahmin): 62,2 Trilyon TL
2025 Merkezi Yönetim Bütçesi: 14,730 Trilyon TL
Bu tabloda beş senaryo var.
A senaryosu Merkezi Yönetim Bütçesinde en düşük artış tutarını ima ediyor: 2 Trilyon 170 TL
Eğer merkezi yönetim bütçesinde sadece 2 Trilyon 170 Milyar TL yani %14,75 artış oranı gerçekleşirse; modelin varsayımına göre enflasyon artış oranı da %15,75, olarak gerçekleşecek.
B senaryosu Merkezi Yönetim bütçesinde artış tutarı 2 Trilyon 490 milyar TL veya %16,90 artarsa enflasyon oranı da, %18,50 olarak gerçekleşecek.
E senaryosu, Hükümetin piyasalarla gemileri yakması anlamına geliyor: Bütçedeki artış tutarı 4 Trilyon 370 milyar TL yani %30 artarsa enflasyon artışı da %36,50'ye kadar yükselebilir
HÜKÜMETİN DÜŞEBİLECEĞİ TUZAKLARHükümet, "ben, bütçe açığıyla değil, vergileri yani gelirleri artırarak harcama bütçesini artıracağım" diyebilir.
Hükümet, bu yaklaşımla "harcamalar arttığı halde enflasyon artmayacak çünkü ilave harcamaların kaynağı bütçe açığı değil toplanan/toparlanan bütçe gelirleri olacak