Ortadoğu'daki sorunlar iki temel düzlemdedir: Ortadoğu ülkeleri ile ABD-İsrail arasındaki sorunlar ve Ortadoğu ülkeleri arasındaki sorunlar.

ABD ve İsrail, Ortadoğu ülkelerinin kendi aralarındaki sorunları derinleştirebildiği ve kullanabildiği oranda, Ortadoğu'nun bütününe dair stratejisini ilerletebilmektedir.

Bu iki düzlemi birlikte ele aldığımızda, şu anda Ortadoğu'da dört kritik düğüm vardır: 1) Filistin düğümü, 2) İran düğümü, 3) Kürt düğümü, 4) Suriye düğümü.

Bu düğümler hem ABD ve İsrail tarafından kendi çıkarları temelinde ve hem de bölge ülkeleri tarafından kendi çıkarları temelinde çözülmeye çalışılıyor. Haliyle çıkarların çatışması, düğümleri kendi içinde ikili üçlü gruplar halinde de birbiriyle ilintili hale getiriyor.

İsrail'in ağır saldırısı sonrasında Gazze'nin geleceğinin ne olacağı, Gazze'yi kimlerin yöneteceği bir düğüm durumundadır.

ABD Başkanı Donald Trump'ın açıkladığı Gazze Planı, özetle Gazze'nin Filistinlilerden arındırılmasını, ABD'nin Gazze'ye sahip olmasını ve burayı İsrail'i Doğu Akdeniz'de merkez haline getirecek bir ticaret üssüne dönüştürmeyi içeriyor.

Arap Birliği ise Trump'ın bu emperyalist planına karşı bölgeci bir Kahire planı açıkladı. Türkiye planı destekliyor. İngiltere, Fransa, Almanya ve İtalya dışişleri bakanları da ortak bir açıklamayla bu plana destek açıkladılar. Plan, Gazze'nin imarını ve Fislistinliler tarafından yönetilmesini içeriyor özetle.

Gazze'deki bu düğümün nihai çözümü ise elbette "iki devletli çözüm"le mümkün olacaktır; Filistin'in 1967 sınırlarıyla bağımsız bir devlet olarak kabul edilmediği hiçbir çözüm, yüzyıllık bu düğümü çözemeyecektir. ABD ile AB arasındaki çelişmelerin yarattığı olumlu konjonktür "iki devletli çözümü" zorlayacak Küresel Güney için avantajdır.

ABD ve İsrail'in Ortadoğu'daki baş düşmanı İran'dır. İki ülke de bölgedeki her adımını, sonucunun İran'ı zayıflatıp zayıflatmayacağına göre atmaktadır. İran bu nedenle Gazze düğümüyle de Suriye düğümüyle de hatta Kürt düğümüyle de ilgilidir.

ABD ve İsrail'in İran'a karşı Irak'taki gibi açık işgale soyunamaması ya da Suriye'deki gibi iç kışkırtmalarla vekalet savaşı yürütememesi, kuşkusuz bu ülkenin gücü nedeniyledir. ABD bu gücü kırabilmek için yaptırım uygulamakta ve İran'ı bölgede yalnızlaştırmaya çalışmaktadır.

Trump, Obama döneminde İran'la yapılan nükleer anlaşmadan 1. döneminde çekildikten sonra, 2. döneminde Tahran'a "Müzakere edebiliriz" mesajı verdi. Hatta Trump bu amaçla İran'ın dini lideri Hamaney'e bir mektup da yazdığını belirtti. Oysa İranlılar kendilerine ulaşan bir mektup olmadığını açıkladılar, ABD'li yetkililer de "