Dünya kaçtan büyüktür

Küresel boyutta ve stratejik düzlemde uluslararasıdevletlerarası ilişkiler tablosu şöyledir: Küresel güç dengesi değişiyor, ABD hegemonyası zayıflıyor, Çin'in ağırlığı artıyor, Atlantik sistemi zayıflıyor, Asya-Pasifik yükseliyor. Kurallarını ABD'nin yazdığı düzen değişiyor, tek kutuplu dünyanın yerini çok kutuplulukmerkezlilik alıyor.İnişler-çıkışlar olacak ama stratejik düzlemde genel gidişat bu yöndedir. Devletler de bu gerçeği esas alarak konumlanmaya, pozisyon almaya başladı.ABD'NİN GENİŞ BMGK ÇAĞRISI ABD de bu gerçeği görerek hareket ediyor artık. Değişimi engellemeye, kurallarını kendinin yazdığı düzeni olabildiğince sürdürmeye ama bu süremeyeceği için de değişimin içinde alabileceği en iyi pozisyonu almaya çalışıyor. İşte BM Genel Kurulu'nda ABD Başkanı Joe Biden'ın "BM Güvenlik Konseyi'nin genişlemesini" savunması, bu pozisyon alma ihtiyacının gereğidir. Şöyle diyor Biden: "BM Güvenlik Konseyi'nin daha kapsayıcı bir hale getirilmesi gerektiğini düşünüyorum ki böylece günümüz dünyasının ihtiyaçlarını daha iyi karşılayabilelim. ABD, konseye hem daimi hem de geçici üye sayılarının artırılmasını destekliyor. Afrika, Latin Amerika ve Karayip ülkeleri için daimi üyelik fikrini uzun zamandır destekliyoruz." (AA, 21.9.2022).FRANSA'NIN GENİŞ BMGK ÇAĞRISIBenzer şekilde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da BM Genel Kurulu'ndaki konuşmasında "reform çağrısı" yaptı; BM Güvenlik Konseyi'nin yeni üyeler kabul etmesini, temsil kabiliyetinin daha kapsamlı olmasını ve belli konularda veto hakkının sınırlandırılmasını talep etti (AA, 21.9.2022). Macron konuşmasında ayrıca dünyada yeni bir bölünme riski bulunduğunu, bölünmeyi reddettiğini, bölünme girişiminin ABD ile Çin arasındaki gerilimi artırdığını savundu.RUSYA'NIN GENİŞ BMGK ÖNERİSİABD ve Fransa'dan önce, Rusya da BM Güvenlik Konseyi'nin genişletilmesi çağrısında bulunmuştu. Temmuz ayındaki BM Genel Kurulu sırasında Rusya Federasyonu'nun BM Daimi Temsilci Yardımcısı Dmitri Polinski, Moskova'nın görüşünü şu şekilde açıklamıştı: "BMGK üyeliğinin genişletilmesini destekliyoruz. Batılı ülkeler konseyde gereğinden fazla temsil ediliyor. Konseyin Asya ve Latin Amerika ülkeleri ve hepsinden öte tarihi bir adaletsizliğe uğrayan Afrika adına genişletilmesi için çağrıda bulunuyoruz." (TRT Haber, 21.7.2022).ABD'NİN G11 ÖNERİSİTartışma sadece BM Güvenlik Konseyi üzerinden yürümüyor, G'ler