ABD'nin 2024 Çin stratejisi

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan 30 Ocak 2024'te Dış İlişkiler Konseyi'nde yaptığı "ABD-Çin İlişkilerinin Geleceği" başlıklı konuşmasıyla ve CIA Direktörü William Burns, aynı gün Dış İlişkiler Konseyi'nin ünlü dergisi Foreign Affairs'te yayımlanan "Casusluk ve Devlet Yönetimi" makalesiyle, Washington'ın Pekin'e karşı 2024 stratejisini ortaya koydular:

ABD: ASIL RAKİBİMİZ ÇİN

Her iki yetkili de ABD'yi tahtından etme potansiyeline sahip tek ülkenin Çin olduğu saptamasını yapıyor öncelikle:

Sullivan: "Çin Halk Cumhuriyeti'nin (ÇHC) hem uluslararası düzeni yeniden şekillendirme niyetine hem de bunu yapabilecek ekonomik, diplomatik, askeri ve teknolojik güce sahip tek devlet olduğunu tespit ettik."

Burns: "Çin, ABD'nin hem uluslararası düzeni yeniden şekillendirme niyetine hem de bunu yapabilecek ekonomik, diplomatik, askeri ve teknolojik güce sahip tek rakibi olmaya devam ediyor. (...) Rusya en yakın tehdit olsa da Çin uzun vadede daha büyük bir tehdit."

ABD'NİN MÜTTEFİK AĞI OLUŞTURMA ÇABASI

Trump yönetiminin Çin stratejisinin sorunlu olduğunu belirten Sullivan, Çin'e karşı "müttefik ağı" oluşturan yeni bir strateji uyguladıklarını belirtiyor: "Hint-Pasifik müttefiklerimiz ve ortaklarımızla bağlarımızı birkaç yıl önce pek mümkün olmayan, hatta düşünülemeyecek şekillerde güçlendirmeye çalıştık. AUKUS'u başlattık. Dörtlüyü yükselttik. Vietnam, Filipinler, Hindistan, Endonezya ve diğerleriyle ilişkilerimizi geliştirdik. Japonya ve Kore Cumhuriyeti ile Başkan Biden'ın Camp David'de ev sahipliği yaptığı tarihi bir zirve ile sonuçlanan tarihi bir üçlü başlattık. ASEAN'ın yanı sıra Pasifik Adaları liderleriyle de zirveler düzenledik."

Sullivan'a göre bu stratejinin merkezinde "Avrupa ve Hint-Pasifik ittifaklarını birbirine bağlama" konusu var.

BÜYÜK REKABET

Gerek Sullivan gerekse Burns, ABD'nin Çin'e karşı tutumunu "büyük rekabet" olarak niteliyorlar ve içini şu şekilde dolduruyorlar:

Sullivan: "ABD ve ÇHC'nin ekonomik olarak birbirlerine bağımlı olduklarının ve ulus ötesi sorunları ele alma ve çatışma riskini azaltma konusunda ortak çıkarlara sahip olduklarının da farkındayız. On yıllar boyunca ÇHC'yi şekillendirmek ya da değiştirmek için gösterilen açık ya da zımni çabaların başarılı olmadığının farkındayız. ÇHC'nin öngörülebilir gelecekte de