ABD, Çin-Rusya ortaklığını bozabilir mi
Küresel ölçekte, Avrupa güvenlik mimarisinde ve Transatlantik ilişkilerde çok hızlı gelişmeler yaşıyoruz. Bu baş döndürücü trafik, özellikle Avrupa açısından önem kazanıyor. Avrupalı liderlerin temel endişesi, II. Dünya Savaşı ile birlikte kotarılmış Transatlantik düzen ve ilişkilerin, ABD Başkanı Donald Trump'ın politikaları nedeniyle zayıflamakta olduğudur.
AVRUPA'NIN ÜÇ ENDİŞESİTrump-Musk merkezli Silikon Vadisi iktidarının üç uygulaması Avrupa'da bu endişeleri artırmış durumda:
1) ABD hükümetinin Avrupalı sağ partilerle ilişkisi ile Brüksel'e dönük demokrasi ve ifade özgürlüğü eleştirisi.
2) ABD'nin Avrupa'yı pek dikkate almadan Rusya'yla Ukrayna savaşını bitirmek üzere müzakerelere başlaması.
3) ABD hükümetinin Avrupa ülkelerini daha da olumsuz etkileyecek ek vergi hazırlığı.
TRUMP VE PUTİN 'İTTİFAK' MI KURUYORAvrupalı liderlerin çoğunluğu, Trump- Putin telefon görüşmesiyle başlayan yeni süreci kabaca "ABD'nin AB'ye sırtını dönmesi" olarak yorumluyorlar. Bundan daha önemlisi ise bir kısmının olanları "Trump-Putin ittifakı" inşası diye yorumlamasıdır.
Önceki yazımda da işaret etmiştim, Fransa Başbakanı François Bayrou bu görüşü en net şekilde ortaya koydu: "Putin ve Trump arasında düşünülemez bir ittifaka tanık oluyoruz, bu da Avrupa'yı kendi topraklarında marjinalleştiriyor. AB'nin bu konuda ne kadar zayıf olduğunu görmek korkunç" (Sputnik, 19.2.2025).
Burada temel soru şudur: Paris'in ve AB'nin çoğunluğunun endişe ettiği "Trump- Putin ittifakı", "ABD-Rusya ittifakı"na dönüşür mü
RUSYA'YA BATI KAPISI AÇMA HAMLESİTrump'ın Ukrayna merkezli politikalarını daha önce bu köşede "Kissinger'ın dönüşü" metaforu ile incelemiştim. ABD'li ünlü stratejist Henry Kissinger, ölmeden önce yaptığı pek çok konuşmada, Ukrayna'yı NATO üyesi yapma çabası üzerinden ABD'nin Rusya'yla karşı karşıya gelmesinin "Rusya'yı Çin'in Avrupa'daki ileri karakolu" yapacağını, bunun da ABD'nin çıkarlarına aykırı olduğunu belirtiyordu. Kissinger, özetle, 50 yıl önce ABD nasıl SSCB'yi yalnızlaştırmak için Çin açılımı yaptıysa 50 yıl sonra bu kez Çin'i yalnızlaştırmak için Rusya açılımı yapması gerektiğini savunuyordu.
İşte Trump'ın yapmaya çalıştığı budur. Trump tıpkı Kissinger gibi Ukrayna'nın NATO üyeliği konusunun bu savaşın ana nedeni olduğunu söylüyor, "Rusya G7'ye dönmeli" diyerek tıpkı Kissinger'ın işaret ettiği gibi Rusya'ya Batı kapısı açmaya çalışıyor.