Kapitalizm, bireysel çıkar, altın fonu

Kapitalist öğretide temel kabul vardır. Birey homo economicus'tur. Yani şartların getirdiği her ne ise birey iktisadi çıkarlarına uygun olarak karar alır.Ancak homo economicus'a karşı eleştiriler de pek çoktur. Zira bireylerin aldığı kararlar toplamda maksimum faydayı vermeyebilir. Hatta bırakın faydayı toplamda zarar ile sonuç-lanabilir.Kendi kendini gerçekleştiren kehanet nedirBuna en güzel örnek Türkiye'deki döviz ve altın talebidir.Şüyuu vukuundan beter olarak; döviz katlanarak artacak fitnesi bir yayılmaya başladı mı, herkes döviz ve altına koşar, ihtiyaçtan fazla talep oluşturan bu yöneliş günün sonunda kendi yükselişini yaratır. İşte buna kendi kendini gerçekleştiren kehanet diyoruz!Buradaki yükselişi oluşturan da yukarıda bahsettiğimiz homo economicus kardeşlerimiz yani bizizdir.Zira onlar bireysel menfaatin liderliğinde döviz ve altın alarak bireysel çıkarlarını koruduklarını zannedeler.Ancak gel gelelim, günün sonunda hepsinin oluşturduğu toplam talep nedeniyle oluşan cari açık, makro ekonomik dengesizliğe sebep olur. Bunun neticesi ise onların da dahil olduğu bütün kesimlerin kaybına yol açan kur artışının beslediği enflasyon ve yüksek faizdir.Veriler buna ne diyorTürkiye'nin yeni açıklanan cari açığı geçen yılın başlangıcına göre azalarak yeni ekonomi politikaları ışığında ödemeler dengesinde iyileşmenin sürdüğünü ifade ediyor.Buna göre; 2023 Ocak'ta cari açık 10,4 milyar dolar olmuştu. Cari denge bu yıl Ocak ayında ise 2,56 milyar dolar açık verdi.Yıllık cari açık 2024 ocak ayında 2022'nin ağustosundan sonraki dönemin en düşük düzeyine indi.2024-2026 orta vadeli programına göre bu yılın cari açık hedefi 34.7 milyar dolar.Aylık ödemeler dengesinde geçen yılın aynı dönemine göre yakalanan iyileşmeyle beraber yıllıklandırılmış cari açık 45,4 milyar dolardan 37,5 milyar dolara yani OVP ile hedeflenen düzeye yakınsayarak geriledi.Yıllık açığınaltınhariç ise 22.2 milyar dolarda kalması öngörülüyor.2024 yılındaki parasal olmayan net altın ithalatı 25.7 milyar dolar olarak