İster TUİK'in enflasyon sepetindeki ağırlığa bakalım isterseniz çevrenizde konuştuğunuz arkadaşlarınızla teyit edin üç ana kalem tüketici bütçesini ve dolayısıyla beklentisini şekillendirmektedir.
Bunlar; Kira, Gıda ve Eğitim'dir.Neredeyse her hanede bu üç kalemden ikisi mutlaka bulunmaktadır. Ayrıca harcama bütçesinin en az 2/3'nü bu kalemler oluşturmaktadır. İşte bu nedenle bu kalemlerdeki enflasyon tüketicinin göğüslediği ve beklentisini şekillendiren enflasyon oranıdır.Bu üç kalemi irdeleyecek olursak:
1.KiraoTÜFE ortalaması %35 civarında iken kira enflasyonu %78–92 bandında seyrediyor.
oBarınma hane bütçesinde en büyük kalem olduğundan, beklentileri yukarı çekiyor.
2.EğitimoTÜİK verilerine göre Temmuz 2025'te eğitim enflasyonu %75,5.
oAyrıca özel okulların ücret artış tavanı (ÜFE+TÜFE)/2 + %5 formülü dahi bu yüksek artışı frenlemeye yetmiyor.
oHaneler doğrudan bu harcama kalemini hissettiği için beklenti üzerinde güçlü etki yapıyor.
oÇocuk doğurganlığını da negatif yönde etkiliyor.
3.GıdaoTCMB raporuna göre son dönemde gıda fiyatlarındaki yavaşlama enflasyonu aşağıya çekti.
oAncak günlük hayatla en çok temas edilen kalem olduğu için gıdada küçük artışlar bile algıda büyük yankı buluyor.
Hanehalkı enflasyon beklentisi resmi anketlerde %60 civarında, yani TCMB'nin öngörüsünün iki katına yakın.
Gıda enflasyonu son aylarda ılımlı seyretse de, kira ve eğitim kalemlerindeki artışların şiddeti, halkın genel enflasyon algısını yukarı taşıyor.
Özel okul fiyat artışları fahiştir!Bunu ne ücret artışları ile ne kur (ki hiçbir alakası yoktur) ne de herhangi bir maliyet artışı ile izah etmek mümkün değildir.
Bildiğiniz fırsatçılık artışıdır. Buna kendini muhafazakar ilan eden özel okullar dahildir!Bu fırsatçılığa yok diyen bir Allah'ın kulu yok; hükümetten ise ses seda çıkmıyor!
Hesapta yönetmelik var; ama etrafında dolaşmak bizim en iyi bildiğimiz iş…
Gelin yönetmeliğe bir bakalım:Ücret Artışlarında Uygulanan Üst Sınır-Yönetmelik Hükmü•Yönetmelik formülü:
(ÜFE + TÜFE) / 2 + %5
Bu formül, özel okulların ara sınıflardaki öğrenciler için uygulayabilecekleri yıllık maksimum zam oranını belirliyor.
•Bu zam tavanı, yalnızca ücretli eğitim verilen ara sınıf kademelerinde geçerlidir (örneğin ilkokul 2–4, ortaokul 6–8, lise 10–12).
•Giriş kademeleri (1., 5., 9. sınıflar) için benzer sınırlama yoktur; bu nedenle, bu kademelerde okul ücretleri bu formüle bağlı kalmaksızın