Adana Altın Koza Film Festivali'ne ilk kez 1992 yılında katılmıştım. Henüz 30'lu yaşlarına girmemiş tecrübesiz bir eleştirmendim. Festival, 1973'ten sonra ilk kez yapılıyordu. Ulusal Yarışma'daki filmlerin çoğunu İstanbul'da seyrettiğim için o yıl birincisi düzenlenen Öğrenci Filmleri Yarışması'nı izlemiş ve genelde sinema öğrencileriyle vakit geçirmiştim. 1994'te ön jüride görevliydim. O yıllarda ulusal yarışmanın konsepti farklıydı. Meslek kuruluşlarının görevlendirdiği temsilcilerden oluşan profesyoneller jürisi, başvuranların arasından belirli sayıda film seçerdi. Festival sırasında ön elemeyi geçen filmler, kalabalık bir halk jürisi tarafından değerlendirilir ve ödüllendirilirdi. O yıl ön jüride Naci Güçhan, Oğuz Makal gibi akademisyenlerin yanı sıra Yılmaz Atadeniz, Semir Arslanyürek, Hüseyin Kuzu, Saim Yavuz, Burçin Oraloğlu gibi isimler vardı. Yeşilçam'ın Altın Çağı'nın efsane senaryo yazarı Bülent Oran'la da orada tanışmıştım. Az konuşan, sakin, huzur verici bir insandı. Hiç unutmam, karar toplantısından önce 'Konuşup tartışalım' diyenler çıkınca, 'Bu kadar insan anlaşmamız çok zor olur, puanlama usulü yapalım, bitirelim' demişti. Jürinin koordinatörü ise o yıllarda üniversite öğrencisi olan Kadir Beycioğlu'ydu Öğrenci Filmleri Yarışması'nın da öncülerinden olan Kadir Beycioğlu, kısa sürede hepimizin kalbini kazanmıştı. Geçip giden yıllar içinde Beycioğlu, akademik kariyerini sürdürürken festivalin sinema direktörlüğüne kadar geldi ve tüm sektörün çok sevdiği, değer verdiği bir isim oldu. Son olarak 9 Eylül Üniversitesi'nde profesör olarak görev yapan Beycioğlu, festivale kendinden çok şey kattı. Özellikle sektör içindeki birçok sinemacı için onca yıl boyunca festivalin kurumsal kimliğinin sürekliliğini sağlayan kişiydi. Hepimizin çok sevdiği Beycioğlu, hazırlıklarını son ana kadar yürüttüğü 28'nci festivali göremeden aramızdan ayrıldı. Uzun süre savaştığı amansız hastalığa yenik düşmüştü. Festivalde uzun süre birlikte çalıştığı yol arkadaşları Alin Taşçıyan ve Esin Küçüktepepınar'ın hazırladığı 33 filmlik Dünya Sineması seçkisi bu yıl onun adına düzenlendi. Seçkide majör festivallerden ödüllü yapımlar, usta yönetmenlerin yeni filmleri vardı. Genel tema ise iklim değişimi ve yoksulluk olarak belirlenmişti. Ayrıca Satyajit Ray, Pier Paolo Pasolini, Luis Bunuel ve Robert Bresson gibi usta yönetmenlerden klasik filmler de gösterildi. Özetle yabancı filmler açısından Adanalı sinemaseverler ve festival konukları için çok iyi bir program vardı. Festivalin ön jürisi, Ulusal Yarışma için 8 film belirlemişti. Gördüklerim arasından benim için öne çıkan filmlerden biri, Türkiye prömiyerini Adana'da yapan Çiğdem Sezgin'in yönettiği 'Suna' oldu. Ece Yüksel (Ela ile Hilmi ve Ali) Bir 'mantık evliliğinin' hikâyesini anlatan 'Suna', daha önce benzerine pek rastlamadığım, beklenmedik şekilde gelişen, gerçekçi ve sahici bir filmdi. Sezgin, ana karakteri Suna'nın içine girdiği duygusal çıkmazı ve bu çıkmazın temel nedeni olan eril iktidarı özenle tasvir ediyordu. Filmin sevdiğim yanlarından biri 'güçlü kötü erkek zayıf kadın' klişesine başvurmamasıydı. En ilgimi çeken yanı ise Suna'nın herkesin kendisinden beklediği gibi 'huzurlu, sakin orta sınıf evlilik' hayatına bir türlü dahil olamamasıydı. Nurcan Eren, Suna karakterinin duygusal çıkmazını ikna edici bir sahicilikle yorumluyordu. Tecrübeli oyuncu Tarık Pabuççuoğlu da Veysel'in zayıflığını, özgüvensizliğini, tutkuyla karışık çaresizliğini çok iyi yansıtıyordu. Her şeyin siyah ve beyaz olarak birbirinden ayrıldığı güçlü bir melodram formasyonuna sahip olan ülke sinemamız adına takdir edilesi bir çabaydı 'Suna'... Yeşilçam geleneğinde de huzur ve istikrar yerine aşk ve tutku arayan kadınlar vardır kuşkusuz. Ama 'Suna'nın onların içinde ayrı yerde duran filmlerden biri olacağını tahmin ediyorum. Kışları tenhalaşan bir sahil beldesinde geçen 'Suna', görsel atmosferi ve fazlalıklardan uzak duran sade anlatımıyla da dikkat çeken bir filmdi. Jürinin 'pas' geçtiği filmlerden biri olmasına karşın Adana'dan eli boş dönmedi ve Seyirci Ödülü'nü kazandı. Serpil Altın'ın yönettiği 'Bir Zamanlar Gelecek: 2121', iklim krizi ve kıtlık sonrasında yeraltı şehirlerinde yaşamak zorunda kalan insanların öyküsünü anlatıyordu. Aslına bakarsanız, tüm bilimkurgular gibi geleceğin olası sorunlarından yola çıkarak günümüz dünyasının otorite, baskı ve özgürlük gibi meselelerini ele alıyordu. Sinemamızda nadiren gördüğümüz distopik bir bilimkurgu olarak 'Bir Zamanlar Gelecek: 2121', kurduğu klostrofobik görsel dünyası ve oyunculuklarıyla sevdiğim bir film oldu. Türkiye'de ilk kez Adana'da seyirci karşısına çıkacak yapımlar üzerinden gidersek 'Mendirek', sinemamızda son yıllarda çok fazla örneğini gördüğümüz bir taşra ve erkeklik öyküsüydü. Denizde geçen sahnelerinin fazlalığına rağmen kasvetli, karanlık bir filmdi 'Mendirek'. Yönetmen Cem Demirer'in kuşkusuz bile isteye kurduğu boğucu bir dünyaydı bu. Erkeklerin simgesel anlamda kendilerini ve birbirlerini 'zehirledikleri', kendi çıkışsızlıklarını yarattıkları filmin anlatımını, oyunculuklarını beğendim. Ama gereğinden fazla uzun bulduğumu itiraf edebilirim. Özcan Alper başkanlığındaki jüri filmdeki performansıyla Alihan Kaya'yı En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu kategorisinde ödüllendirirken FİLMYÖN jürisi de tercihini 'Mendirek'ten yana kullandı. Türkiye prömiyerlerini İstanbul Film Festivali'nde yaptıktan sonra ulusal yarışmaya katılan dört film vardı Adana'da. Üçünü seyredebildim. Gizem Kızıl'ın 'Bana Karanlığını Anlat', akşam yemeğinde gelen ani bir ölümle açılan ve sonrasında gasilhanede devam eden bir kara komediydi. Aslıhan Gürbüz'ün canlandırdığı ana karakter, mutsuz evliliğinden kurtulmanın ferahlığı ile bir zamanlar sevdiği erkeği kaybetmenin acısını aynı anda yaşayan, kalbini gassal ve imama açan