Amerikan Başkanını mahkemeler mi seçmen mi seçecek

Colorado Yüksek Mahkemesi'nin Trump kararı 2024 Kasım başkanlık seçimlerinin kaderini belirleyecek potansiyele sahip. Eski Başkan Trump 6 Ocak olaylarına destek vermesi itibariyle devlete karşı bir kalkışmanın içinde bulunduğu için bu eyaletteki seçim pusulalarına başkan adayı olarak adını yazdıramayacak. Amerikan Anayasası'nın 14. ek maddesine göre devlete karşı ayaklanmış kişilerin federal devlette görev alması yasak. Amerikan iç savaşı sonrasında anayasaya eklenen bu madde, Konfederasyon tarafında savaşan generallerin siyasete girerek gücü tekrar ele geçirmesini engellemeyi amaçlıyordu. Bu maddenin uzun zamandır uygulanmamış olması Trump'a karşı uygulanma ihtimalini zayıflatıyordu ancak Colorado Yüksek Mahkemesi bu tartışmayı tekrar canlandırmış oldu. Anayasa Mahkemesi'ne gidecek hukuki bir süreç başlarken, Amerikan başkanını mahkemelerin mi yoksa seçmenin mi belirlemesi gerektiği tartışması tekrar başladı.Trump'ın başkanlığı döneminde demokratik temayül addedilen birçok geleneği kırmıştı. Siyasi doğruculuğu ayaklar altına alan birçok söylem ve eylemiyle Amerikan siyaset kurumunu derinden sarsmıştı. Trump, mevcut sistemden memnuniyetsiz kitlelerin siyasi sisteme adeta başkaldırısının enerjisi sayesinde başkan seçildi. Ancak bu başarısının Rusya'nın seçimlere müdahalesi tartışmalarının gölgesinde kalmasını engelleyememişti. Özel Savcı Mueller 2016 seçimlerinde Trump ve etrafındakilerin Rusya'yla ilişkilerini soruşturmuştu ancak görevdeki başkana dava açılmaması temayülünün bir sonucu olarak dava açılmamıştı. O dönemde Mueller'in açacağı bir davanın Trump'ın Rusya bağlantılarını ortaya koyarak Kongre'de başkana karşı görevden alma süreci başlatmasını bekleyenler çoktu. Buna karşılık seçilmiş bir başkanın hukuk yoluyla değil seçmenin sandıkta vereceği kararla gönderilmesini savunanlar daha fazlaydı.Trump'ın 2020 seçimlerini kaybettikten sonra seçim sonuçlarını kabullenmeyip hile yapıldığını iddia etmesi Biden'ın yemin törenine kadar ciddi endişeler yaratmıştı. Trump'ın birçok eyalette yaptığı itirazlar ve açtığı davalar başarısız olurken, Başkan Yardımcısı Pence'e eyaletlerin seçim sonuçlarını onaylamaması yönünde baskılar artmıştı. Trump'ın Pence'i adeta hain ilan etmesine kadar varan süreçte, Trumpçı kalabalıklar Kongre'yi basarak Biden'ın başkanlığının tasdik edilmesini engellemeye çalışmıştı. 6 Ocak olayları olarak tarihe geçen o unutulmaz sahneler, Amerikan demokrasisinin aslında ne kadar kırılgan olduğunu da ortaya koymuştu. Trump'ın göstericilere müdahale etmekte gecikmesi ve onları vatansever olarak görmesi, bu kalkışma hareketine destek verdiği şeklinde yorumlanmıştı. Trump'a karşı açılan davaların en önemlilerinden biri halihazırda Özel Savcı Jack Smith'in yürüttüğü ve ilk duruşmasının 5 Mart'ta gerçekleşmesi beklenen 6 Ocak davası. Bu dava Trump'ın 6 Ocak kalkışmasına destek verdiği şeklinde bir kararla sonuçlanırsa eski Başkan'a 14. maddenin uygulanması sözkonusu olabilir.Bu hafta aldığı kararla Colorado Yüksek Mahkemesi, Trump'ı 6 Ocak kalkışmasına destek vermekle suçlayarak 14. maddenin geçerli olduğuna hükmetmiş oldu. Savcı Smith'in yürüttüğü federal dava sonuçlanmadan Colorado'nun böyle bir karar alması, Trump'ın adaylığını bu eyalet dışında engelleyemez ancak eski başkanın işini çok zorlaştıracağı açık. Colorado başkanlık seçimlerinde 10 vekil oyuyla temsil ediliyor ve başkan adayının seçimi