Demokratların zafer gecesi

Salı akşamı yapılan valilik seçimlerinin hepsinden rahat galibiyetle çıkan Demokratlar, 2026 ara seçimlerinde Kongre dengelerini değiştirmek için doğru formülü üretmiş görünüyor. Trump'ı Biden'a karşı zafere taşıyan kritik silah enflasyon ve hayat pahalılığıyla mücadele mesajı olmuştu ancak seçmenin gözünde bu sözünü tutamadığı algısının güçlendiği anlaşılıyor. Demokratlar bir yandan ekonomik sorunlara odaklanarak bir yandan da kimlik siyasetine ve kültür savaşlarına mesafeli durarak başarılı olabileceklerini gösterdiler. New York'ta sol ilerici kanadın adayı Mamdani'nin başarısı karşısında New Jersey ve Virginia'da merkez adayların da benzer başarı kazanması, Demokrat Parti'nin daha fazla sola kaymadan seçmen gözünde karşılık bulabileceğine işaret ediyor. Trump'ın gümrük vergilerine odaklanan ekonomi yönetiminin, federal devletin kapanmasına yol açan uzlaşmaz tavrının ve göçmenlere karşı radikal adımlarının seçmen tarafından cezalandırıldığını söylemek mümkün. Trump ve Cumhuriyetçiler önümüzdeki bir yıl içinde bazı revizyonlara gidip bu trendi değiştirme potansiyeline sahip ancak Demokratların 'kazanan formülü' uygulamakta disiplin sağlaması durumunda 2026 Kasım seçimleri Cumhuriyetçiler için son derece zorlu geçecektir.


HAYAT PAHALILIĞI TEMASI

Valilik seçimleri öncesinde Demokrat Parti elitlerinin Trump'a karşı formül üretmekte zorlanmaları büyük prestij ve kredibilite kaybına uğramalarına neden olmuştu. Enflasyon uyarılarını göz ardı ederek büyük harcama paketleriyle pahalılığı tetikleyen Biden, sınır güvenliğini de sağlayamayınca Trump'a çok iyi iki silah vermişti. Bunu iyi değerlendiren Trump, kendisine karşı açılan davaları ve başarısız suikast girişimini de mağduriyet teması etrafında kullanmıştı. Hayat pahalılığını dilinden düşürmeyen Trump, ilk başkanlığı döneminde ekonominin çok daha iyi olduğuna ve enflasyonla mücadeleyi en iyi kendisinin yürüteceğine seçmeni ikna ederek seçimi kazanmıştı. Harris kampanyası ekonominin aslında iyi olduğunu anlatmaya çalışırken kültürel çeşitlilik üzerinden siyaset yaparak hem beyaz hem de farklı azınlık gruplarının desteğini kaybetmişti. Trump hayat pahalılığını dilinden düşürmeyerek başarılı olurken Demokratların seçmene ne mesaj verdiği konusunda ciddi kafa karışıklığı mevcuttu.

Bu hafta gerçekleşen valilik seçimleri öncesinde ise Demokratların hem sol ilerici hem de merkez adaylarının hayat pahalılığı temasını Trump'ın elinden geri aldığını gördük. Enflasyonun hala %3 (Fed'in hedefi %2) seviyelerinde olması, seçmene Trump'ın elinde sihirli bir formül olmadığını göstermiş görünüyor. Ekonomide üretim altyapısını oluşturacak kapsamlı bir strateji ortaya koymadan gümrük vergilerini cezalandırma yöntemi olarak kullanan Trump, Amerikan ekonomisini korumak adına uluslararası ticareti baltalayan adımlar attı. Sadece Çin'le değil müttefik ülkelerle de ticaret savaşına giren Trump yönetimi, birçok şirketin bekle gör politikası izlemesine neden olarak ekonomide durgunluğa neden oldu. Fiyatların düşmesi için rekabet ortamının artması ve esnek işgücü imkanlarının devamı gerekirken göçmenleri sınır dışı etme politikasına yönelen yönetim, ne üretim altyapısını yeniden inşa edebildi ne de ABD'ye geleceği söylenen trilyonlarca dolarlık yeni yatırımı somutlaştırabildi. Federal devlet kapanmasıyla birlikte zor durumda kalan milyonlarca federal çalışan ve devlet yardımlarından mahrum kalan dar gelirli kesim, ekonomik durumdan memnuniyetsizliği artırdı.


2026'YA DOĞRU

Trump'ın ekonomi yönetiminin halkın hayat pahalılığı sorunlarına hızlı bir çare bulmakta zorlanmasının Demokratların valilik seçimlerindeki başarısının en önemli nedeni olduğunu söyleyebiliriz. New York'un ilk Müslüman valisi seçilen Mamdani'nin şehrin yaşanmaz derecede pahalı hale geldiği mesajını kampanyasının merkezine oturtması ve uyguladığı mesaj disiplini, kendisini İslamofobik korkutmalar üzerinden yenmeye çalışanların çabalarını boşa çıkardı. Buna benzer olarak Virginia'da Spanberger ve New Jersey'de Sherrill gibi merkeze yakın adayların da ekonomiye odaklanması, bu eyaletlerde ilk kez kadın vali seçilerek tarihe geçtiler. Bu adayların Müslüman veya kadın kimliklerini öne çıkarmaktan ziyade orta ve alt sınıf halkın hayat pahalılığıyla mücadelesine odaklanması kritik bir etki yaptı. Harris kampanyasının başkanlık yarışında 'ekonomi aslında iyi ve asıl mesele Trump'ın demokrasiye karşı tehlike olmasıdır' minvalindeki mesajı tutmamıştı. Bu sefer Demokratlar ekonomiye odaklanarak başarılı olabileceklerini görmüş oldular.