Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK, Ocak ayı sonunda 2022 yılına ait gelir dağılımı istatistiklerini yayınladı.

Bu yayın o zaman Karar dahil her yerde haber oldu; hatta hakkında köşe yazıları da yazıldı. Gerek haberlerde ve gerekse yazılan az sayıda köşe yazısında ülkemizde gelir dağılımının nasıl bozulduğu bu istatistiklere dayalı olarak anlatıldı.

Evet, ülkemizde gelir dağılımının 2018'den beri yaşadığımız kötü yönetim kaynaklı ekonomik faciayla çok bozulduğunu biliyoruz. Toplumun yüksek gelir elde eden minicik kesimi bu bozulmadan lehte yararlanırken toplumun geri kalanı bozulmadan gelir seviyesi düştükçe artan oranda olumsuz etkilendi.

Ama bu yazı gelir dağılımı bozukluğu hakkında değil. Bu yazı, toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 20'lik bölümüyle ilgili.

TÜİK sağ olsun, gelir dağılımını duyurduğu web sayfasında bir dizi ilave tablo paylaşmış. Bu tablolardan birinde, Türkiye nüfusu içinde elde edilen gelirler, yüzde 5'lik nüfus gruplarına bölünerek 'fert başına gelir' diye paylaşılmış.

2022 yılında nüfusumuz 85 milyon 300 bin kişiydi. Yani her bir yüzde 5'lik grupta 4 milyon 265 bin kişi var.

Türkiye'nin en çok gelir elde eden yüzde 5'lik kesimi, ülke çapında üretilen gelirin yüzde 24,7'sini almış.

Yani bütün gelirin dörtte biri yüzde 5'e gitmiş, geri kalan yüzde 95 nüfusa gelirin yüzde 75,3'ü kalmış.

Peki neymiş bu gelir Bu en tepedeki 4 milyon 265 bin kişi 2022 yılında ortalama 415 bin 55 lira gelir elde etmiş. Bu rakam bana da bir şey ifade etmedi, size de. Gelin dolara çevireyim: 2022'de ortalama dolar kuru 16,57 olmuş. Yani en tepedeki yüzde 5, yılda ortalama 25 bin 50 dolar kazanmış. Ayda 2 bin dolardan biraz fazla.

Bu en çok gelir elde eden grup için düşük bir rakam. Neyse ki imdadımıza TÜİK yetişiyor. Kurum bir de 'medyan gelir' hesaplamış. Yani o gruptaki 4 milyon 265 bin kişiyi en az gelirden en yüksek gelire doğru alt alta yazmış, tam ortadaki kişinin gelirini bulmuş. Bu gelir dolar cinsinden 18 bin 320 dolar. Şöyle düşünebilirsiniz: O 4,2 milyon kişinin 2 milyon 132 bini o yıl 18 bin 320 dolardan fazla gelir elde etmiş, öteki yarısı ise daha az.

18 bin dolar yıllık gelir, ayda 1,500 dolar eder. Yani bugünün parasıyla 45 bin lira. Kabaca 3 tane asgari ücretten biraz az.

Ayda 45 bin liralık gelir bir yandan yüksek evet ama hiç kimse bu gelirle kendini 'zengin' hissetmez. Ve unutmayın bu geliri sadece en çok gelir elde eden yüzde 5'in alttaki yarısı edinebiliyor. Nüfusun geri kalan yüzde 95'i (yani 76 milyondan fazla insan) bunu bile kazanamıyor.

En zengin yüzde 5'in en azından yarısının aslında hiç de zengin değil, olsa olsa orta üst sınıf olduğunu ve bu yüzde 5'lik grubun kendi içinde çok büyük bir gelir dağılımı farkı olduğunu gördük. Peki en zengin ikinci yüzde 5'in durumu ne

İkinci en zengin yüzde 5'in, yani 8,5 milyon kişinin ortalama geliri TÜİK'e göre 172 bin 146 lira, dolarla söyleyecek olursak 10 bin 390 dolar. Ayda 1000 dolar değil!