İsrail ordusu Şam yönetimine bağlı binaları vurdu. Genelkurmay Başkanlığı ve Başkanlık Sarayı'nın yakınını vuran İsrail'in saldırılarında ölü ve yaralılar var. ABD, taraflar arasında anlaşma sağlandığını duyurdu. Şam hükümetine bağlı güçler bu gelişme sonrası Süveyda'dan çekildi. Suriye geçiş hükümetinin lideri Ahmet eş Şara, ülkenin Dürzi vatandaşlarına kötü muamele eden herkesin hesap vereceğini söyledi. Şu sorunun peşine düştüm ve uzmanlara sordum: Suriye'nin geleceğinde üniter bir devlet yapısı kurulabilecek mi Kurulmazsa ne olur

Independent Türkçe Genel Yayın Yönetmeni Nevzat içek, konuyla ilgili birçok soru soruyor: Bölge ülkeleri nasıl bir Suriye istiyor, ikincisi büyük güçler nasıl bir Suriye istiyor Suriye'de siyasi, sosyal yapı zayıflar, askeri anlamda zayıf bir Suriye olursa varlığını nasıl devam ettirebilir Suriye'nin geleceği birleşik mi, yoksa üniter yapıya bölünmüş federatif bir Suriye mi, demokratik olmayan bir anayasada çoğulcu olmayan bir Suriye'nin geleceği ne olur içek'e göre ABD ve Türkiye Suriye'nin dağılmasını istemiyor, İsrail bölünsün, parçalansın derdinde. ekişme devam eder. Suriye yönetiminin anayasa reform süreçlerini çok hızlı hayata geçirmesi lazım.

Uzmanlar ne diyor, bakalım

ÜNİTER DEVLET OLMAZSA TÜRKİYE TEHDİT ALTINDADIR

ARAŞTIRMACI/YAZAR EROL MÜTERCİMLER: Bu sosyolojik, teolojik, mezhebi, stratejik, ekonomik ve demografik yapılanma ve uzlaşmaz çelişkiler gerçeğinden hareketle Suriye geleceğinde üniter devlet yapısı kurulmasının çok güç olduğu değerlendirilebilir. Ancak, stratejide bazen 1'in 99'a galip geldiğini de göz ardı etmemek gerekiyor. Asıl sorun, Suriye'de İsrail'in kendi iç güvenliği bağlamında stratejik derinlik analizidir. Bunun yanı sıra ABD'nin bölgedeki çıkar taleplerinde Suriye'nin demokratik bir devlet olmasının kendi aleyhinde olacağı pratiğinden hareketle üniter bir devlet de olmamalıdır. Eğer Suriye üniter bir devlet olmaz ise sıkıntı yaşayacak, güvenliği sürekli tehdit altında olacak ülke Türkiye'dir. Suriye'nin toprak bütünlüğünün sağlanması mümkün olamayacağından, bölünmüş yapısının bölgede iddiası olan hangi devletin kuklası olacağı da belirsizdir. Örnekler ortadadır.

İsrail savaş uçakları Suriye'nin başkenti Şam'da Genelkurmay Başkanlığı binasına hava saldırıları düzenledi.

YPG'DE DE KIPIRDANMALAR VAR

SİYASET BİLİMCİ PROF. DR. MİTHAT BAYDUR: İsrail saldırılarının temel amacı Colani'nin güç ve itibarını törpülemek, bir yönetim ve istikrar boşluğu yaratmak ve Dürzilere sahip çıkma görüntüsüyle; federatif bir düzene doğru taşları döşemek... Bu arada YPG'de de kıpırdanmalar var... Bu üniter bir Suriye ihtimalini çok zayıflatıyor... YPG, üniter bir Suriye ve merkezi ordu içinde eritilmezse, bizdeki 'Terörsüz Türkiye" açılımı da ölü doğabilir... Dahası, iç çatışma ve savaşa sürüklenebilecek Suriye kuzeyine; şimdilik büyük ihtimal içermese de müdahale gündeme gelebilir... Son 2 gündür yaşadığımız, Türkiye'nin Suriye'de egemen bir rol üstlenmesinin önünü kesme operasyonudur.

SURİYE ÖNCE FİİLEN SONRA HUKUKEN BÖLÜNECEK

GÜVENLİK ARAŞTIRMACISI BURAK YILDIRIM: Suriye'nin üniter bir devlet olarak var olabilme ihtimali gün geçtikçe azalıyor. HTŞ'nin zaferiyle birlikte radikal ve selefi grupların çok kimlikli bir topluma müsamaha göstermeyeceğine dair projeksiyonlar konuşuluyordu ve bunun çatışma üretmesi kaçınılmazdı. Zaten geçtiğimiz aylarda da Nusayrilere yönelen şiddet dalgasına şahit olmuştuk. Bu saldırı iklimi geçen hafta da Dürzilere yöneldi. Gelinen tablo itibarıyla da Süveyda ile Hermon Dağı arasındaki hat fiilen Suriye'nin kontrolünden çıktı. Dürzilerin kendi geleceklerini Suriye'de aramayacakları çok açık. Öte yandan İsrail için bu bölge stratejik bir tampon bölge işlevine sahip. Lübnan'da Litani nehrinin güneyini silahsızlandıran, Suriye'de Dürzileri tampon bölge olarak kullanan İsrail; Ürdün'le de ittifak kurarak kuzey ve doğu sınırlarını güvence altına almış oldu. Bu sayede çok büyük bir kazanım elde edebildi. Bizi daha yakından etkileyen bölgelerde ise YPG/SDG Şam'a karşı olan askeri avantajını artık siyasi özgüveniyle birleştirerek hareket edecektir. Nusayrileri Ruslara; Kürtleri-Dürzileri ABD, Fransa ve İsrail'e; Arapları bekçi; Türkleri de sahipsiz bırakan bir Suriye nüfuz projeksiyonuna doğru ilerliyoruz. Suriye önce fiilen sonra da hukuken bölünecek. Bu artık kaçınılmaz hale geldi.

GÜNEYİMİZDE BİR BOSNA-HERSEK KURULACAK

EMEKLİ BÜYÜKELİ AHMET KAMİL EROZAN: Suriye'de artık üniter bir yapı kurulamaz... Güneyimizde bir Bosna-Hersek kurulacaktır... Fırat'ın Doğusu Republika Sırpska benzeri "RK" olur... Fırat Batısı ise kantonlaşır... Artık buna da devlet denilebilirse...

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, terör örgütü YPG'nin bölgedeki kaosu fırsata çevirmeye çalıştığına dair duyumlar aldıklarını açıkladı ve uyardı: "Var olan kritik süreci daha da sıkıntılı hale getirmesinler. İstikrarlı ve yapıcı bir rol oynasınlar. Aksi takdirde bu tür fırsatçılık büyük risk getirir" dedi.

ETNİK KİMLİKLER OK KESKİNLEŞTİ

SİYASET BİLİMCİ PROF. DR. BARIŞ ÖVGÜN: Esad rejiminin devrilmesi ve Suriye'nin HTŞ yönetimine verilmesi küresel ve bölgesel güçlerin bir planıydı ve bu plan bugün için de işlemeye devam ediyor. Öncelikle, Suriye, altyapısı neredeyse çökmüş, kamu hizmetlerinin neredeyse hiç verilmediği ve ülkenin çok büyük bir kısmının yoksulluk içinde yaşadığı bir ülke. Bu durum onun ekonomik olarak uluslararası sisteme bağımlı olmasına neden oluyor. İkinci husus, Suriye'de çok fazla güçlü etnik yapı olması ve bu yapıların yıllardır birbirlerine karşı güvensizlik ve hatta düşmanca bir tutum içinde olmasıdır.