Cuma günü bu köşede İngiltere'den Türkiye'ye satılacak 20 savaş uçağıyla ilgili Kurmay Albay Dr. Fikret Bayır'ın görüşlerine yer vermiştim. Bugün devam ediyor, farklı bir perspektiften konuyu irdeliyoruz. İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi, Emekli Tuğgeneral Özgür Tör, savaşlarda ana muharebe sistemlerinin; havada yüksek performanslı jet uçağı, denizde fırkateyn, karada tanklardan oluştuğunu söylüyor, ancak bunun diğer platformlar veya dron gibi asimetrik saldırı kabiliyetine sahip sistemlerin önemsiz olduğu anlamına gelmediğinin, Hava Kuvvetlerimizin envanterine yaklaşık 17 yıldır jet uçağı girmediğinin de altını çiziyor. Tör'ün dikkat çektiği bir diğer konuysa, Yunanistan'ın 1996'da ortaya çıkan Kardak Krizi sonrasında yaşadığı ekonomik krize rağmen son zamanlarda kara, deniz ve hava kuvvetlerine çok fazla sayıda silah sistemi aldığı. Tör bu konudaki görüşlerini madde madde şöyle paylaşıyor. Uçaklar hakkında iki farklı görüşü dikkatlerinize sunuyorum. Okuyun ve siz karar verin lütfen.

1- Yunanistan AESA radarlı 24 Rafale (F3R) uçağı almış, elindeki F 16'ların 46 adedini de AESA radarlı Viper modeline yükseltmiştir. Bu devam eden bir süreçtir. Yunanistan sadece Türkiye'ye karşı silahlanırken Türkiye'nin çevresinde başka tehlike alanları bulunmaktadır. Türkiye'nin AESA (Aktif Elektronik Taramalı Diz) radarlı yüksek performanslı jet uçağına ivedi ihtiyacı vardır. Bu bakımdan değerlendirildiğinde Eurofighter Typhoon uçağı acil ihtiyaç için iyi bir çözüm olabilecektir.

2 - Eurofighter Typhoon uçaklarının Tranche 1 ve 2 modellerinde Captor-M radarı kullanılmıştır, Türkiye'nin Katar ve Umman'dan almayı planladığı Tranche 3 modellerinde AESA radarı vardır. Ayrıca Kızılötesi Arama ve Takip (IRST) sistemi de bulunmaktadır. Bu sistem kötü hava şartlarında hedef tespiti ve hasım uçağın çıkardığı egzoz ısını belirleyerek hedefe kilitlenme imkânı sağlamaktadır.

3 - AESA radarının getirdiği avantajlarla görüş ötesi uzun menzilli hava-hava Meteor füzelerini kullanabilmektedir. Meteor füzeleri havadan havaya görüş ötesinde 200 kilometreden fazla mesafelerde vuruş kabiliyeti olan, Ramjet tahrikli motoru sayesinde hedefe ulaşana kadar sürekli itki sağlayan füzedir. Hedefe kadar devam eden itki, füzenin son aşamada yüksek manevra kabiliyetini korumasını sağlamaktadır. Bu husus pilotun hedeften kaçınma manevralarını boşa çıkarabilmektedir. Aktif radar arayıcısıyla sahip 200 kg ağırlığındaki meteor füzesi hedefe direk çarparak veya yakınında patlayan farklı tapalara sahiptir. Kısaca uçak iyi bir radara ve modern mühimmatları kullanma imkân ve kabiliyetine sahiptir.

4 - Uçak muadil savaş uçaklarını çoğunda olmayan art yakıcı (afterburner) kullanmaksızın süpersonik uçuşa yani ses hızını aşma imkân ve kabiliyetine sahiptir. Bu yetenek hava muharebelerin menzil artışı ve havada kalış süresinin uzaması anlamına gelmektedir. Uçakların art yakıcılarını kullanmaları kısa süre yakıtlarının bitmesi anlamına gelir.

5 - Uçak delta-kanat yapısı ve küçük ön kanatçıklar (canards) sayesinde oldukça iyi bir manevra kabiliyetine sahiptir. Motorlarla birlikte uçağın yapısal birleşiminin oluşturduğu sinerji ağırlık-itki oranını 1.15'le muadilleri arasında birinci olmasını sağlamaktadır. Bu da uçağı çevik hale getirmekte saniyede 180 metre tırmanmasına imkân tanımaktadır. Typhoon'un yüksek ivmelenmesi sayesinde kısa sürede yüksek irtifalara ulaşabildiği ve bu sayede ilk atış fırsatını elde etme olasılığının arttığı değerlendirilmektedir.

6 - EJ200 motoru 15 adet tam değiştirilebilir modülden oluşmaktadır. Motorun modüler yapısı bakım ve arıza giderme süresini kısaltmaktadır. Motorun otomatik dijital motor kontrol ve izleme ünitesi olması günümüzdeki araçlarda olduğu gibi arıza bulma ve bakım sürecini kolaylaştırmaktadır.

Özgür Tör

7 - Typhoon'da 13 adet hardpoint yani silah taşıma noktası olması uçağın hava-hava ve hava-yer görevlerini eş zamanlı birleştirebilecek esneklik kazanmasını sağlamaktadır. Bu da "multi role" kavramını başka bir boyuta taşımakta eş zamanlı olarak aynı anda iki görevi yapabilmesine imkân vermektedir. Uçağın yapımında muadil uçaklara kıyasla çok daha az perçin kullanılması havada yapısal dayanıklılığını ve ömrünü uzatmaktadır.

8 - Elektronik Karşı Önlemler, düşman elektronik harp yeteneklerinin etkinliğini azaltmak, bozmak veya tamamen ortadan kaldırmak amacıyla kullanılan karıştırma ve aldatma sistemlerdir. Bu sistemler çoğu savaş uçağında vardır. Typhoon'da ilave olarak çekili radar tuzağı (Towed Radar Decoy) (TRD) sistemi bulunmaktadır.

9 - Dünya'nın siyasi durumu 1 ve 2'nci Dünya Savaşları öncesindeki döneme oldukça benzemektedir. Güvenlik ama özellikle de ulusal güvenlik her türlü konudan daha önemlidir. Küresel ve bölgesel riskler gün geçtikçe artmaktadır. Vekâlet savaşları yerini vekil devletlerin savaşına bırakmaktadır. Bu safhada bölgesel güçler savaştırılacak sonra Uzak Doğu merkezli küresel büyük bir savaş yaşanacaktır. 1910 yılında İtalya Pisa Sınıfı Zırhlılardan birini Osmanlı Devleti'ne satmayı teklif etmiş mali sıkıntı ve daha iyi gemi alma bahaneleriyle gemi alınmamıştır. Daha sonra bağışçısı Georgios Averof ismiyle Yunanlılar tarafından 1911 yılında satın alınmıştır. Yunanlılar bu zırhlıyla 1912 yılında başlayan Balkan Savaşında Ege'de deniz üstünlüğü sağlamış ve Adaların tamamını işgal etmiştir. Bir silah platformunun zamanında satın alınmaması Osmanlı Devleti'ne Ege Adalarının kaybedilmesine ve hatta Arnavutluk, Karadağ sektörlerine denizden lojistiğinin sağlamaması nedeniyle savaşın kaydedilmesini olumsuz etkilemiştir.