Ele alacağımız bu konu Dr. Orhan Karaca'nın sosyal medya paylaşımında dikkatimi çekti. Orhan Karaca şunu söylüyor:

"Yeni tartışmamız; ekonomide soğuma var mı yok mu İstihdam verilerine bakanlar "yok", sanayi üretimi verilerine bakanlar "var" diyor. Ben, istihdam verilerine de fazla güvenim kalmadığı için, sanayi üretimine bakanlar tarafındayım. Çünkü TÜİKin yayınladığı kısa dönemli iş istatistikleri içinde tek güvenilir veri olarak bunun kaldığını düşünüyorum."
Gelelim TÜİK verilerine;

TÜİK diyor ki, 20211.çeyreğinden 20241.çeyreğe istihdam 4 milyon 622 bin kişi arttı (16,9). Hatta sanayi sektöründe de aynı dönemde istihdam 823 bin kişi artış gösterdi (15,0).

Burada toplam istihdam ile sanayi sektörü arasındaki istihdam artışı uyumlu gibi duruyor. Çünkü benzer oranlarda artış olmuş.

Lakin sanayideki istihdam artışı ile sanayi üretim artışı pek uyumlu değil. Çünkü sanayi üretim artışı arındırılmamış veride 14.0; takvim etkisinden arındırılmış veride 13.0 ve mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış veride de 13,8 artış gösteriyor. (20211Ç ve 20241Ç)

Eskiden sanayi üretim artışının yaklaşık yüzde 40-50'si seviyesinde bir istihdam artışı olurken şimdi sanayi üretim artışından daha yüksek bir istihdam artışı olmuş.

Hadi bunu da geçelim: Belki yeni sanayi üretimimizi tamamen hamallık üzerine kurmuş olabiliriz!!! (Üç ünlem TÜİK'den alınmıştır)
Gelelim TÜİK ve SGK kayıtlarına göre istihdam değişimlerine. Burada SGK verilerinin ana belirleyici olduğunu, çünkü işveren kayıtlarından SGK'ya pirim ödeyenleri gösteriyor.

2021-Ocak-Mart ilk çeyrekte ortalama çalışan sayısı şu şekilde:

TÜİK: 27.391 bin kişi

SGK: 21.234 bin kişi

Ve şimdi gelelim 2024 Ocak-Mart ilk çeyrekte çalışan sayısına bakalım:

TÜİK: 32.013 bin kişi

SGK: 22.839 bin kişi

Dikkat ederseniz çalışan sayısı son 3 yılda TÜİK'e göre 4 milyon 622 bin kişi artarken SGK kayıtlarına göre çalışıp prim ödeyenlerin sayısı sadece 1 milyon 605 bin kişi artmış.

Hatta şunu da belirtelim: Geçen yıl ilk 4 ayda ortalama çalışan sayısı TÜİK verilerine göre 30 milyon 898 binden 1 milyon 178 bin kişi artarak 32 milyon 076 bin kişiye yükselmiş. Oysa SGK kayıtlarına göre ilk 4 ay ortalaması olarak çalışan sayısı bırakın artışı tersine 79 bin kişi düşüş göstermiştir.
Şimdi ne oluyor

TÜİK verilerine göre 2021 yılı ilk dört ayında Türkiye'de çalışanların yüzde 28,8'i kayıtsız çalışıyormuş. Ama bu oran 2024 yılı ilk dört ayında yüzde 40,3'e çıkmış oldu.

Kayıtsız istihdam artışı denilince aklımıza derhal EYT sonrası kayıtsız çalışan sayısındaki artış geliyor. Emekli ama artık kayıtlı değil, kayıtsız çalışıyorlar diyebiliriz.

İyi ama bu durum da gerçeği tam izah etmiyor. Çünkü 2021-2023 Ocak-Nisan döneminde de yine TÜİK istihdamı 3 milyon 334 bin kişi artarken SGK istihdamı sadece 1 milyon 544 bin artmıştı. Yani EYT öncesinde de TÜİK istihdamı artarken SGK istihdamı çok sınırlı kalıyordu.

Bakın SGK kayıtlarına göre Ekim 2022 çalışan sayısı rekora ulaşıyor ve o tarihten sonra çalışan sayısı düşüşe geçiyor. Ekim 2022'de SGK kayıtlarına göre çalışan sayısı 23 milyon 741 bin kişi iken bugün bu sayı (Nisan 2024) 22 milyon 942 bin kişidir. Yani SGK kayıtlarına göre Ekim 2022'den sonra çalışan sayısı 786 bin kişi azalmıştır.

Ama TÜİK öyle demiyor. TÜİK'e göre çalışan sayısı Ekim 2022'den Nisan 2024'e 671 bin kişi artış göstermiştir.
Ve gelelim Mayıs 2024'e.

TÜİK diyor ki sadece 1 ayda çalışan sayısı 967 bin kişi artarak 33 milyon 233 bin kişiye ulaştı. Burada elbette mevsim ve takvim etkisi ile kayıtsız çalışmalar olacaktır. Ama artış muazzam ötesi bir şey. Bakalım SGK kayıtlarına göre Mayıs ayında istihdam artmış mı yoksa azalmış mı olacak