ABD Başkanı Donald Trump Erdoğan ile görüşmesinin ardından basın mensupları ile sohbetinde şöyle dedi:

"Türkiye ile F-35 konusunda kolayca anlaşma yapabiliriz ama önce Erdoğan'ın bizim için bir şey yapması gerekiyor."

Görüşme esnasında ise Trump Erdoğan'dan Rus petrolü alımını durdurmasını istemişti.

Elbette başka istekler ve satın alım anlaşmaları da gerçekleşti ama gündemi en fazla meşgul eden enerji işi oldu.

Hatta tam bu görüşmenin ardından nerede ise aynı dakikalarda Irak Merkezi Hükumeti ile Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi arasında petrol anlaşması da imzalanmıştı. Tesadüf işte…

Ve Enerji Bakanımız Alparslan Bayraktar Türkiye dönüşünde deprem sonrası Kuzey Irak petrol hattının tamir edildiğini ve petrol akışının yeniden başladığını açıkladı. Boru hattı meğerse depremden dolayı kapalıymış… Yerseniz.

***

Biz Rusya işine geri dönelim.

Türkiye Eylül ayı itibariyle enerji ithalatına yıllık 64 milyar 482 milyon dolar ödemektedir. Bu arada şu notu da düşelim: Türkiye 15 milyar 696 milyon dolar enerji ihracatı gerçekleştiriyor. Net enerji ithalatımız 48 milyar 786 milyon dolardır.

Trump, petrol diye ifade ediyor ama bunun doğalgaz ve petrol olduğunu önceki açıklamalarından biliyoruz. Putin'in dize gelmesi için Rusya'nın enerji satımının azaltılması ve enerji fiyatlarının düşmesi öngörülüyordu.

Türkiye, bu yılın ilk 6 ayında EPDK verilerine göre 29 milyar 618 milyon sm3 gaz ithal etti. Yerli üretim 1 milyar 531 milyon sm3. Anlayacağınız öyle pencereleri açıp bedava gaz tüketecek yerli üretimimiz yok…

2024 yılında 52,2 milyar sm3 gaz ithalatının 21,6 milyar sm3'lük kısmını (%41,3) Rusya'dan almışız. Hatta ABD'den bile 5 milyar 587 milyon sm3 LNG gaz ithal etmişiz. Yani yeni yapılan anlaşmada yılda 4 milyar sm3 gaz ithalatını zaten yapıyoruz.

Doğalgaz ithalatımız şu şekilde (Milyon sm3):

Rusya 21.572

Azerbaycan 11.478

İran 7.043

ABD 5.587

Cezayir 5.380

Toplam 52.213

Buradan anlaşılacağı üzere ana eksen gaz değil… O nedenle petrol ve türev ürünlere daha detaylı bakmamız gerekiyor.

2024 yılında 30 bin ton ham petrol ithalatının 16,9 bin tonunu Rusya'dan ithal etmişiz (%56,4). Lakin bir de mazot ithalatı var… 13,7 bin ton toplam mazot ithalatının da 11,3 bin tonunu (%83,0) yine Rusya'dan ithal etmişiz.

Rusya'dan petrol ve türev ürün ithalatımız toplamda 32,2 bin tona ulaşmıştır. Yıllık 48,7 bin ton ithalatının yüzde 66,1'i Rusya'dan ithal edilmiş.

Sıranın sonrasında 4.796 ton ile Irak, 2.981 ton ile Kazakistan ve 1.921 ton ile Suudi Arabistan geliyor.

Petrol ve türev ürün ithalatında Rusya'ya bağımlılığımız inanılmaz yüksek oranlara çıkmış.

Bu durum hep böyle değildi tabii. Mesela 2021 yılında 44,3 bin ton petrol ve türev ürün ithalatımızın sadece 10.732 tonu Rusya'dan gerçekleşmişiz. Hatta Rusya yüzde 24,2 pay alırken 13.276 tonla Irak yüzde 29,9 pay alıyordu.

Kısaca Türkiye Rusya'ya enerji bağlamında asıl bağımlılığını Ukrayna savaşı sonrasında gerçekleştirmiş… Ukrayna saldırısı sonrası adeta Rusya'yı biz finanse etmişiz.