Şu grafiğe iyi bakın. Burada hayal dünyasından rakamlar yok. Yani beklenen enflasyon vs yok; sadece gerçekleşen enflasyon ve gerçekleşen faiz var.

Mesela mayıs ayında enflasyon 35,4 olmuş. Yine mayıs ayında ticari kredilerin nominal faiz oranı da 62,3 olmuş. Böylece ticari kredilerin reel faizi 19,85 olarak gerçekleşmiş.

Veriler 2004 ve sonrasına ait. Keşke Hükumetimiz verileri kısıtlamasa ve daha uzun vadeli veriler yayınlasa. Yayınlamıyor ama Sansür zihniyeti çok yüksek. Sürekli veri yayınlarını kısıtlıyor.

Neyse

Görüldüğü gibi reel faizde rekor seviyelerdeyiz. Halen gerçekleşen enflasyon ve gerçekleşen faizde AK Parti döneminin en yüksek reel faizini ödüyoruz.

Aynı durum nominal tahvil faizinde de yaşanıyor. Kısa vadeli tahvil faizi 46,8'lere çıkmış durumda.

Peki, neden

Neden yüksek faiz ödüyoruz

Mesele tam da burası. Birilerinin sandığı gibi Mehmet Şimşek böyle buyurdu diye mi

O zaman hadi buyurun faizleri indirin de döviz ne oluyor o filmi seyredersiniz O vakit kur artışından kaynaklanan yüksek enflasyonla yüzleşirsiniz.

O kur zinciri bir kere koptu mu bir daha toparlayamazsınız.

İktisatta çok ama çok basit kural vardır: Reel faizi risk belirler. Bakınız burada reel faizi diyorum. Nominal faizi enflasyon belirler ama reel faizi risk belirler.

Benim reel faizim neden yüksek diye soruyorsan bunu Mehmet Şimşek'e değil Adalet Bakanı'na soracaksınız. Ülkede muhalefeti, yani demokrasiyi kim yok ediyorsa ona soracaksınız.

Türkiye'de reel faizin yüksekliğinin ana nedeni şu anda parasal değil yargısal.

Burada 2 temel faktör daha saymamız gerekiyor:

1-Siyasal riskin yüksekliği: Yani yarın sabah Erdoğan'ın "Ortada Nass var" deyip eskiye dönmeyeceğinin garantisi var mı Siyasal güven unsuru riski yükseltiyor.

2-Enflasyonun düşmesi için gereken bütün politikalar aynı titizlikle uygulanamıyor. Mesela gelir dağılımı bozukluğuna yönelik önlemler alınamıyor ve bütün yük fakirlerin sırtına bindirilmiş durumda. Maliye politikası adeta film seyrediyor.