Besê de "Êdî Bese" dedi
2025 yılı temmuz ayının bir cuma günü; aklı eren tüm yurdum insanı ekranların başında pürdikkat kesilmişti. Nasıl kesilmesinler ki... 41 yıllık fetret döneminin, aynı annenin/vatanın, aynı babanın/devletin çocuklarının-anne baba bir özbeöz kardeş olanların-"düşük yoğunluklu" diye tesmiye edilen savaşa "Artık yeter - Êdî Bese!" dediği, merhum Sırrı Süreyya Önder'in ifadesiyle "Artık tabutlara değil, birbirimize sarılalım." kararına vardığı ve bunun icabı olarak PKK terör örgütünün silahlara veda ettiği sembolik bir seremoniye tanıklık etmekteydiler.
Silahlarını teslim eden 30 kişilik grubun başında, herkesin dikkatle takip ettiği biri vardı. Sarp tepelerde, patika yollarda fazlaca yürüdüğünden midir, yoksa işlediği cinayetler ve cürümlerin vebalinin ağır yükünden midir bilinmez, hafif kamburca yürüyen kara kuru bir kadın. Sahi, bu kadın kimdi.. Neden bu kadar dikkat çekiyor ve önemseniyordu..
İşte bu soruların cevabı:
Hülya Oran, kod adını Dersim İsyanının sembol isimlerinden Seyit Rıza'nın eşi olan Dayîka Besê'den almıştı.
Peki, Besê'nin silaha veda etmesi neden bu denli önemliydi.. Bunun iki nedeni vardı:
Birincisi: Besê'nin, PKK ve ona müzahir tüm grupların çatı örgütü olan KCK'nin eş başkanı olmasıydı. Hiyerarşik yapının zirvesini Cemil Bayık'la paylaşan bir isimdi.
İkincisi ve daha önemlisi: Besê'nin barış karşıtı, şahin kişiliğiydi. 2013 barış sürecini, 2015 yılının 14 Ağustos'unda İstanbul'da çıkan bir günlük gazetede yayımlanan yazısıyla "Süreç, devrimci halk savaşı sürecidir." diyerek bitişini resmen ilan eden kişi Besê Hozat olmuştu.
Peki, Besê Hozat'ı bu denli kan sevici yapan neydi.. Bu sorunun cevabını, yazılarını zevkle okuduğum, PKK ve sempatizanı sosyolojiyi de iyi bilen Muhsin Kızılkaya'nın şu köşe yazısında buldum:
"Besê Hozat, 1992 yılında dağa çıkmış olan kız kardeşini geri getirmek için çıkmıştı dağa. Kardeşinin izini bulmuş, yanına varmış, onunla uzun uzun tartışmış, oradakilere 'Kardeşimi almadan buradan gitmem.' demişti. Bu arada kardeşine bir görev çıkmış, o beklemişti. Kardeşinin bulunduğu yerde bir çatışma çıkmış, ölüm haberini alınca da kardeşinin silahını alıp onun yerine geçmişti."
Besê, 2013 yılında verdiği bir demeçte de PKK'ye katılma nedenini şöyle açıklamıştı: