Dünya, ABD-Çin ticaret savaşının Yunanistan'ın Pire Limanı'na sıçramasını konuşup dururken, enerji uzmanları arasında bambaşka bir gündem var bugünlerde. ABD hükümetinin resmi enerji yetkilileri, Çin'in, Avrupa'ya, ABD'ye hatta dünyanın geri kalanına sattığı güneş panellerine bir uzaktan erişim cihazı yerleştirdiğini keşfetti. Keşfetti diyorum çünkü bu (casus) uzaktan erişim cihazı Çin'in satış sözleşmesinde hükümetlere bildirdiği Yazılım Malzeme Listesi'nde (SBOM) yer almıyor. Çin'in sattığı cihazların uzaktan erişimini engellemek için devletler çeşitli siber güvenlik önlemleri alıyor. Ancak SBOM listesinde yer almayan bu tanımlanamayan cihazların, siber güvenlik programlarını aşacak şekilde geliştirildiği dolayısıyla Çin'in başından bu yana kullanan ülkelerin verisine hakim olduğundan şüpheleniliyor. Üstelik bu casus cihaz sadece güneş panellerinde değil, elektrikli otomobillerin şarj ünitelerinde ve çeşitli ısıtma sistemlerinin içinde de bulundu. Bunun ne anlama geldiğini günümüz teknolojisinde yaşayan herkes az-çok tahmin edebilir. Çin, bu cihazlarla konuşabilir, açıp-kapatabilir ve en önemlisi cihazın bulunduğu bölge ne zamanne kadar üretim yapıyor şeklinde performansına ilişkin veriye ulaşabilir. Yani eğer isterse ya da kafası atarsa Çin, başka ülkelere sattığı solar panelleri kapatabilir. Araç şarj ünitesi kapalıysa, uzaktan açıp kim bilir belki aşırı ısınmaya neden olup yangın çıkarabilir. Çıkarır mı, kim bu kadar kötü olur diyorsanız, sorun bu değil. Sorun sizin sahip olduğunuz bir cihaza başkasının erişebilmesi. Daha önce yine bu köşede, 'gece siz uyurken güncellenen cihaz aslında sizin değildir' demiş, yerli ve milli otomobile neden ihtiyacımız olduğunu, Togg'un ne kadar kritik bir hamle olduğunu, neden hepimiz tarafından sahiplenilmesi gerektiğini yazmıştım. Çin'in solar panellere uzaktan erişim cihazı yerleştirdiği haberi henüz çok yeni, araştırmalar devam ediyor. Konuyla ilgili şimdilik resmi bir açıklama yok. Hangi cihazlarda ve kaç panelde böyle bir uzaktan erişim riski bulunduğu halen tespit edilmeye çalışılıyor. Şu ana kadarki resmi olmayan tespitlere göre soruna en açık yer, solar panel kullanımında Çin ürünlerinin ağırlıkta olduğu Avrupa.
Uzmanlara göre sistemde 3-4 gigawatt'lık bir sapma tüm elektrik tedarikini kesintiye uğratmak için yeterli. Avrupa Solar Üretim Konseyi verilerine göre, Avrupa'nın solar enerji kapasitesinin 200 gigawatt'ı Çin malı panellerden oluşuyor. Avrupa'nın toplam solar enerji üretim kapasitesi ise 338 gigawatt seviyesinde. Geçen yıl ABD, Litvanya ve Estonya'da Çin'in ürettiği panellerin kullanıldığı güneş tarlalarında