İnternet, pasaport aramıyor. Veri alış-verişinde aramadığı gibi, çalışma ilişkilerinde de durum pek farklı değil. Sabah uyanıyorsunuz. Kahvenizi Singapur'da içiyorsunuz. Toplantınızı Barselona saatine göre yapıyor, verginizi Estonya'da ödüyor, sosyal sigorta sistemine ya da çalışma yasalarına hiçbir yerde tabi olmuyorsunuz.

Bu bir şaka ya da kurgu değil. Günümüz dünyasının çalışanı, eski sistemlere sığmıyor artık. Dijital göçebe bu dünyada ama hiçbir yere ait değil. Dijital göçebeliği; uzaktan çalışan bireylerin farklı ülkelerde, çoğu zaman vizeyle, projeye bağlı olarak (nadiren bir işverene) yaşam sürmesi olarak tanımlayabilirim.

Ancak bu modelin büyümesiyle birlikte eski sistemler kendilerini sorunlar yumağında bulmaya başladılar.
Bir kişi hangi ülkenin sosyal güvenlik sistemine dahil olur
Nerede vergi verir
Uzaktan çalıştığı ülkeye katkı sunmadığı hâlde orada kalmasının meşruiyeti nedir
Dijital göçebenin göçebe ailesi ne olacak Eğitim, sağlık, kimlik ve benzeri sorunlar.

Dijital göçebe vizesi, bir kişinin kendi ülkesindeki işverene bağlı kalmak veya kendi uzaktan çalışmasını sürdürmek koşuluyla, başka bir ülkede geçici süreyle ikamet edip çalışmasına olanak tanıyan özel bir vize türüdür. Estonya, dijital göçebeler için özel bir oturum vizesi çıkardı. Portekiz ve Gürcistan ise düşük vergi teşvikleriyle göçebe profesyonellerini kendisine çağırıyor. Türkiye Henüz resmi bir "dijital göçebe statüsü" yok. İstanbul, Antalya, İzmir gibi şehirler global göçebelerle dolu ama sistem henüz netleşmiş değil. Türkiye, dijital göçebelikle yüzleşmek zorunda.

Bu dönüşüme ilk karşılık veren ülkelerden bazıları, dijital göçebeler için özel vize programları geliştirerek, klasik göç politikalarının dışına çıkan esnek geçiş sundular. Dijital Göçebe Vizesi olarak adlandırılan bu uygulamalar, uzaktan çalışan kişilerin başka bir ülkede geçici olarak ikamet sorununu çözüyor. O ülkenin yerel iş piyasasına doğrudan dahil olmadan yaşayabilmesini sağlıyor. Böylece; hem turist vizesinin yetersizliği hem de çalışma vizesinin katılığını aşan hibrit bir model doğmuş oldu.

2025 yılı itibarıyla bu tür vizeleri uygulayan ülkeler olarak; Estonya, Portekiz, İspanya, Hırvatistan, Gürcistan, Çekya, Birleşik Arap Emirlikleri (özellikle Dubai), Barbados ve Kosta Rika öne çıkıyor. Her bir ülkenin dijital göçebe vizesine yaklaşımı farklı. Kendi ekonomik beklentileri, nüfus politikaları ve dijital altyapılarına göre ülke ülke koşullar şekilleniyor.

Örneğin Estonya, "e-Residency" programıyla yalnızca dijital göçmenlik değil, aynı zamanda dijital vatandaşlık konusunda da öncü. Başvuru yapan kişinin ayda yaklaşık 3.500 Euro gelir beyanı yeterli oluyor. İspanya, yaklaşık 1,5 yıl yürürlüğe giren dijital göçebe vizesi ile Latin Amerika kökenli çalışanları ve yaratıcı sektörü hedefliyor. Aylık gelir şartı 2.400 Euro civarında olan bu vize, 5 yıla kadar uzatılabiliyor. Gürcistan, Türk vatandaşları için vizesiz seyahat olanağı ve uzaktan çalışanlara 1 yıla kadar ikamet hakkı tanıyor. Dubai, göçebelere 1 yıllık oturum hakkı, özel sağlık sigortası ve vergi muafiyetiyle birlikte sunuyor.