Oğlum sabah evden çıkıyordu üniversiteye... Elinde tek bir laptop.

"Hayırdır kalem defter kalktı mı, not almıyor musun" dedim. 

"Not tutarsam dersi dinleyemiyorum."

"Peki biz salak mıydık ki öğrenciyken ikisini de yapıyorduk ah oğlum" dedim.

"Ya baba" dedi, sitemkâr... "Tahtanın fotoğrafını çekiyorum. Bilgisayara yolluyorum. Sonra ChatGPT'ye söylüyorum ders notu olarak fotoğraftakileri yazılı olarak ekrana PDF döküyor. Evde güzelce çalışıyorum. Ayrıca hocanın anlatamadıklarını da ekliyor, detaylı anlatıyor." 

Ardından kapı 'çat' kapandı ve çıktı gitti.

★★★

Pandemiden bu yana Amerikan sınıfları, sessiz ama büyük bir devrim yaşadı. Her çocuğun önünde bir ekran var artık. New York Times'ın 350 öğretmenle yaptığı ulusal ankete göre, ABD'de okulların neredeyse tamamı, tam %99'u, öğrencilere ders sırasında kullanılmak üzere bilgisayar veya tablet sağlıyor. 

Öğretmenlerin yüzde 80'i artık her öğrencinin kendisine ait bir cihazı olduğunu söylüyor. Yani çocuklar derse girerken sıradan bir bilgisayarı paylaşmıyor; her birinin bir tablet veya dizüstü bilgisayarı var. Oysa pandemi öncesinde bu durum oldukça istisnaiydi. 2019'da öğretmenlerin sadece üçte biri "her öğrencinin kendi cihazı var" diyordu.

Bu dönüşümün en çarpıcı yanı anaokulunun dahil olması...

ABD'de anaokulu öğretmenlerinin %81'i, öğrencilerin daha okuma-yazmayı bile sökmeden bir cihaza sahip olduğunu belirtiyor. Miniklerin kulaklarında kulaklık, parmaklarında dokunmatik ekran... 

Standartlaştırılmış testler artık dijital olduğu için, beş yaşındaki çocuk bile tabletten sınav çözmeye başlıyor.

Bir ilkokul öğretmeni, Detroit'teki sınıfında yaşanan sahneyi şöyle anlatıyor: "Birinci sınıflar okuyamadığı için yapay zekâ okuyor, çocuklar kulaklıkla dinleyerek çözüyor."

Teksas'ta mesela dört-beş yaş grubu minikler, anaokulunda iPad'lerinden Minecraft oynuyor. Bazı öğretmenler bu yüzden "ekransız sınıf" direnişi başlatmış durumda. "Bu yaş ekrana değil, oyuna ihtiyaç duyuyor" diyorlar ama onlar artık sistemin kenarında küçük adacıklar gibi...

Zira Minecraft dediğiniz oyun küp temelli... Küp temelli oyunlar dünyada yön bulmayı, yapı kurmayı, planlamayı, matematiksel ve mühendisliksel düşünceyi destekliyor.

"Gece olunca canavar çıkıyor, ışık yakmalıyım."

"Bunu kırarsam şu olur."

Bu yaş için çok değerli (neden-sonuç) bir bilişsel beceri. Algoritmik düşünmenin temeli...

Ortaokul ve liseye geçince, ekran adeta hayatın kendisi oluyor. Öğretmenlerin %40'ı, öğrencilerinin günde 3 saatten fazla online kaldığını söylüyor. Matematik uygulamaları yapay zekâya göre zorlaşıp kolaylaşıyor, fen derslerinde simülasyonlar dönüyor, tarih derslerinde
Google Docs üzerinden anlık yazı denemeleri yapılıyor.

★★★

Özetle Amerika ekran bolluğu yüzünden pedagojiyi tartışıyor... 

in 293 milyon öğrenciyi aynı dijital omurgaya bağlamış durumda... 

Finlandiya'da pedagojinin üstüne inşa edilen teknolojiyi uyguluyor.

Hepsi başka bir model.

Peki Türkiye nerede

Biz hâlâ en temel noktadayız: