Kayyumun Amerikan versiyonu

Yıllardır görmeye alıştığımız bir tablo var. 'Terörle bağlantılı ya da yolsuzluk' iddiasıyla seçilmiş belediye başkanlarının hapse atılması, görevden alınması ya da yerlerine kayyum atanması... Sandığın iradesi bir gecede yok sayılır, seçmenin iradesi askıya alınır. Şimdi bu pratiğin bir benzeri okyanus ötesinde Amerika'da sahneleniyor.

★★★

Donald Trump, elindeki yetkilere dayanarak önce Los Angeles'a, en son ise başkent Washington'a asker yolladı. Şimdi de gözünü rakibi Demokratların yönettiği diğer kentlere, özellikle de Chicago'ya dikmiş durumda.

Trump'ın gerekçesi tanıdık. 'Güvenlik.'

Tıpkı 'terörle mücadele' gerekçesiyle kayyum atamalarında olduğu gibi, Washington'da 'şiddet', Los Angeles'ta 'kaçaklar', Chicago'da 'cinayet oranları' bahane gösteriliyor. Oysa veriler tam tersini söylüyor.

Chicago'da cinayetler yüzde 32, soygunlar yüzde 32, araba hırsızlıkları yüzde 49 düşmüş. Yani ortada acil bir güvenlik tehdidi yok, sadece siyasetin gövde gösterisi var.

★★★

Beyaz Saray'da imzalanan kararnameyle artık 'hızlı reaksiyon gücü' kuruldu.

Ulusal Muhafızlar iç huzursuzlukları bastırmak için özel eğitim alacak. Bu, ABD tarihinde iç güvenlikte militarizasyonun en ileri adımlarından biri. Üstelik bu adım, tıpkı bizdeki kayyum pratikleri gibi bir kez başlarsa nerede duracağı belli olmayan bir süreç.

Trump, tabanına güçlü lider imajı sunuyor. Bizde olduğu gibi, 'düşmanlaştırılan' şehirler üzerinden destek devşiriyor. Ama bedelini demokrasi ödüyor. Washington'da turistler arasında devriye gezen askerlerin varlığı artık sıradan, Los Angeles'ta 'geçici' denilen askeri varlık hâlâ devam ediyor. Sırada Chicago var, sonra New York, Oakland ve Baltimore.

Dünya, kayyumun Amerikan versiyonunu izliyor. Demokrasi sandıkta değil, meydanda; ama en çok da iktidarın sınır tanımaz hırsına karşı gösterilecek dirençte sınav veriyor.

Trump'ın paramiliter ordusu

Yukarıda belirttiğim gibi Trump, muhalif şehirlerde olağanüstü hâl ilan etmekle kalmıyor, neredeyse kendi özel paramiliter gücünü de kuruyor. ABD Göç ve Gümrük Muhafaza Teşkilatı (ICE), artık sıradan bir devlet kurumu değil.

2025 itibarıyla bütçesi 9 milyar dolardı. Şimdi yıllık