Tarih: 2025.

Mekân: Moskova.

Durum: Şehitlik merasimi... Ama çevrimiçi.

Rusya'da ölen askerlerin "son veda videosu"nu yapmak artık yeni bir sektöre dönüştü.

Telegram üzerinden fotoğraf yolluyorsun. 30 dolar gönderiyorsun ve birkaç gün sonra karşında bulutların arasından gülümseyen, el sallayan eşin beliriyor.

Üstelik sesli... "Sevgilim, üzülme, cennette buluşuruz."

Yapay zekâdan alınmış bir cennet bileti bu.

Devletin onayladığı, resmiyet kazanmış bir yas endüstrisi...

Savaşta ölen Rus asker sayısı 100 bini geçti ama "dijital olarak dönenlerin" sayısı her geçen gün artıyor. Kadınlar, çocuklar, anneler; hepsi bir "Yapay zekâ sihirbazına" 30 dolar gönderip, 60 saniyelik bir sanal vedalaşma satın alıyor. İki dakika ağlıyorlar, bir ömür hafızasında kalıyor.

★★★

Rus sosyal medyasında bu ölüleri diriltme modasına "Son Buluşma" (Final Meeting) deniyor. Servisin kurucusu Anna Korableva, günde 500 sipariş aldığını söylüyor.

Her bir videonun yapımı iki gün sürüyor. İsteyenlere melek kanadı, isteyenlere bulut üstünde yürüyen asker efekti ekleniyor. Ölen asker, karısıyla öpüşüyor, sarılıyor, vedalaşıyor, cennetin basamaklarını çıkarak, bulutlar üzerindeki kapıdan geçiyor. Kapı kapanıyor. Hatta "ek ses paketi" alırsan, ölü sevdiğin sana kendi sesiyle konuşabiliyor. Tabii ki simüle edilmiş ama gerçekten kendine ait sesle.

Bir anlamda Putin'in savaşının duygusal halkla ilişkiler ayağı. "Ölenler cennete gitti, kayıplar kutsal" mesajı...

Yapay zekâ (AI) programlarıyla üretilmiş veda buseleri birer dijital ağıt gibi dolaşıyor ekranlarda...

Kimi buna terapi diyor, kimi kara mizah.

Ama ortada bir gerçek var. Rusya artık sadece yaşayanları değil, ölülerini de programlıyor.

Sosyal medyada gezinirken karşıma siyah beyaz bir video çıktı. Einstein, bir arabanın direksiyonunda, kameraya gülümsüyor, havalı motorcu gözlüklerini takıyor, gazı kökleyip ufka doğru kayboluyordu.

Bir süre gerçek mi, kurgu mu anlamadım. Meğer yapay zekâ ürünüymüş.

Bu örnek artık sıradanlaştı. Çünkü OpenAI'nin yeni video üretme aracı Sora 2, ölüleri yeniden konuşturuyor. Üstelik istediğin gibi...

Malcolm X, Martin Luther King, Bob Ross (meşhur ressam), Whitney Houston... Hepsi yeniden "yaşıyor" ama bu kez karikatürleşmiş halleriyle...

King, "I have a dream" (Bir hayalim var) konuşmasında maymun sesleri çıkarıyor.

Helikopterle düşen Kobe Bryant helikopterle uçuyor; Robin Williams TikTok şakaları yapıyor, Fred Astaire Eminem'le rap yazıyor. John F. Kennedy, geçenlerde suikasta kurban giden Trump destekçisi sağcı influencer Charlie Kirk'ün öldürülmesi hakkında espri yapıyor.

Michael Jackson, Elvis Presley ve Amy Winehouse'un 'yapay' videoları sosyal medya platformlarını dolduruyor. Birçok izleyici, videoların gerçek mi yoksa sahte mi olduğunu ayırt edemiyor.