Sümer Oral'dan bir dönemin öyküsü

Bir Başbakan Bakan'ına "Eğer doğru bulmazsan talimatıma rağmen yapma" der miAnlatayımSümer Oral, Demirel hükümetinin Maliye Bakanı'dırHükümette henüz ilk günleriBaşbakanlık konutunda Demirel'e, Sümer Oral bir konuda bilgi sunmaktadır.Konuşma bittikten sonra ayrılırken Demirel ona şunları söyler:"Bürokrasinin tepesinde uzun süre görev yaptın. Bunlar siyasette senin için büyük kazanç. Siyasette henüz çok yenisin ve ilk Bakanlığın.Belli konularda sana talimat verebilirim.Bu talimat telefonla ya da doğrudan olabilir. Yanımda biri bulunabilir, o sıra siyaseten öyle konuşmam gerekebilir.Eğer uygun bulmazsan, mevzuata aykırıysa, kısaca doğru bulmuyorsan kesinlikle yapma.Benim talimatımın olması fark etmez." Bu satırları Sümer Oral'ın raflarda yeni çıkan "BİR DEVRİN İZLERİ Sevgi-Hoşgörü-Diyalog- Uzlaşı" adlı kitabından yansıttım. (Destek Yayınları) .Sümer Oral yıllarca bakanlıklar yaptı, devlete en üst düzeyde hizmet verdi.Adı hep tertemiz kaldı.Bu anısının yer aldığı sayfada Sümer Oral'ın satırları şöyle sürüyor"Şüphesiz Başbakan'ın bu anlayış içinde olması bir Bakan için son derece rahatlatıcı bir yaklaşım.Demirel her yönüyle ama her yönüyle tam bir devlet adamıydı. Devleti çok iyi tanıyan bir siyasetçiydi.Fevkalade disiplinli fakat bir o kadar da kibar ve nazikti."LİYAKATSümer Oral'ın kitabından bir anı dahaGene Demirel'le ilgili...Zekeriya Temizel'in İstanbul Defterdarı olduğu yıllarMaliye Bakanı olarak Sümer Oral -daha önceden iyi tanıdığı ve başarılarını bildiği- "Zekeriya Temizel'i Gelirler Genel Müdürü yapmaya" karar verir.AncakBu düşüncesi etrafa sızınca bakanlık koridorlarında siyaset kulislerinde Temizel aleyhine kazanlar kaynamaya başlar:"Zekeriya bey sol eğilimlidir. Mülkiye'de bu konuda aktifti. DYP iktidarında böyle bir atama nasıl olabilirdi Parti gurubunda tepkiler oluşabilirdi!.."Sümer Oral atama kararnamesini hazırlamadan önce Başbakan Süleyman Demirel'in muvafakatini almak ister.ÇünküGelirler Müdürlüğü çok önemli bir görev.Üçlü kararnameyle atanması gerekiyor.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6690073;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6690073;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlarguneri-civaoglusumer-oraldan-bir-donemin-oykusu-6690073' });Sümer Oral, Demirel'e "Temizel'in eğitimi, meslekteki görevlerini, yurt dışı çalışma deneyimlerini" anlatır.SonundaŞu açıklamayı yapmakta fayda görür:"Sayın Başbakanım, kuşkusuz sizin kulağınıza da gelmiştir. Kendisiyle ilgili bazı siyasi mülahazalar gündeme getiriliyor. Bunları size iletmek isterim" der.Demirel "Mesela neler" diye sormaz.Fikrini şöyle dile getirir:"Sümer, bakanlığın başında sen varsın. Bunlar teknik arkadaşlardır.Ben sana iki soru soracağım.1- Ehliyetine inanıyor musun2-Dürüstlüğün-den emin misin"Sümer Oral, her iki soruya da "evet" cevabını verince Demirel noktayı koyar."O zaman getir kararnameyi önce ben imzalayayım.".Bu iki anıda da önemli mesajlar var.Birincisi...Liderin "emrim hukuksuzsa yerine getirme" diyebilmesi... İkincisi ise "devlet görevine atamalarda siyasi eğilimlerin değil, liyakatin önemli olduğu"Sümer Oral'ı yıllardır tanırım.Siyasetçi tarafını yukarıdaki satırlarda yazmıştım."12 Eylül ihtilalinin lideri Kenan Evren tarafından yapılan bakanlık önerisine hayır diyebildiğine" de işaret edeyim.İnsan ilişkileri tarafını ise "son derece nazik, hatırşinas, güvenilir dost olarak" tanımlıyorum.414 sayfalık kitabında böyle pek çok ilginç anı var.Rahat okunuyor, güzel akıyor.VeÖnemli dersler içeriyor.'MISS TURKEY' CUMHURBAŞKANIDiplomatların anı kitaplarını severim ve zevkle okurum.İki diplomat dost emekli Büyükelçi Uğur Ergun ve Mehmet Öğütçü'nün "Bir Başkadır Diplomatların Dünyası" adlı kitabını da keyifle okudum.Birkaç alıntı yansıtayımÜrdün Kraliyet Sarayı'na yakın bir dostumdan Atatürk'e ilişkin çok hoş bir anekdot dinledim.Mustafa Kemal, İtalyanlara karşı Libya'daki mücadeleden sonra askerlerini zayiat vermeden çekerken uzun