Güçlü olan hayatta kalıyor. Güçsüz de kalıyor elbette. Fakat hayatta kalmanın şekli değişiyor. Barınmanın harcanabilir gelirler içindeki payı artıyor. Bu, geçinmeyi zorlaştırıyor. Evsizlerin ülkemizde arttığını görebiliriz. Üzgünüm ama bu böyle. İkinci konu ise konut fiyatlarındaki artıştan ötürü fiktif şekilde serveti artanlar konusu var. Sermayenin ve varlık artışının en ilkel yollarından biri. Bu şekilde refaha ulaşan bir ülke var olmadı tarihte. Ne yazık ki... Sorunun farkındaysak eğer herhalde çözümleri konuşma zamanı. Bunun için iki yol belirlenebilir. İlki, dünyada neler yapıldığına bakmak. İkincisi ise kendi yolumuzu belirlemek. Ben üçüncüyü seçip dünyaya bakalım, kendi yolumuzu çizelim derim. Öncelikle, finansal olanı finansal olmayandan ayıralım. Ekonomik olanı ve reel taraftan gelen sıkıntıları bilelim. Elbette pek çok sorunlu alan sayabiliriz. Tapuda fiyatların eksik yazılması, kredilerin eksik değer göre çıkması sebebiyle beyaz yakanın alım gücünün düşmesi, belli grupların fiyatları suni şekilde yukarı itmesi gibi. Fakat ben ana konulara odaklanalım derim. Sektörel sorunlardan biri girdi maliyetlerinin çok yüksek olması. Burada en önemli kalemler arsa ve inşaat malzemesi. Arsa sahiplerine 'malınızı ucuza verin' diyemeyeceğimiz göre, onların mallarını görece ucuzlatacak yollar seçmeliyiz. Yani belirli yerlerde sosyal konutlar yapılabilmesi için arazi sağlamak. Bunun üstüne yapılacak konutlar (özel sektör ya da TOKİ tarafından) satılabilir ya da kiraya verilebilir. Bunun haricinde makul bir çözüm önerisi getirmek mümkün değil. Kalkıp da inşaatın demirini sübvanse edecek halimiz yok kamudan. Bu bakımdan sektörden yana yapılabilecek, en azından benim bulabildiğim tek çözüm bu. Gelelim ekonomik duruma. Enflasyon çok yüksek olduğu için vatandaşların en azından bir süreliğine kiralarında destek olunabilir. Bu hem kayıt içine alma yönünde bir fayda sağlar hem de dar gelirli vatandaşın belli limitler dahilinde barınma sorununa yardımcı olur. Sorunun ana kaynağı olarak finansal koşulları gördüğüm için burada daha fazla önerim olacak. Öncelikle bu garip negatif reel faiz ortamı sorunun kaynağı olduğu için başta söylemem gerekeni şimdi yazmış olayım. Bu mesele düzelmeden atılacak tüm adımlar beyhude olur. Yazık olur. Öncelikle faizi piyasa koşullarına yaklaştırmak ve makro dengesizlikleri bitirmek zorundayız. Faiz artışı hassas bir konuysa hiç olmazsa dengesizlikler budanmalı. Örneğin çıkacak olası enflasyon endeksli bono ile reel faiz verilmeli. KKM faizlerinde minimum 5-10 puan arası artışlar yapılmalı. Bu ikisi başlı başına bir finansal sıkılaşma yaratabilir. Bu, ön koşuldur. Ardından mortgage oranlarında ilk konutunu alacak aileye yine belli limitler dahilinde destek olmak gerekir. Bunu ucuz kredi ile çözebiliriz. Buna benzer bir paket zaten açıklandı.