"TYPHOON savaş uçağı ekonomik büyümenin motorudur."

Türkiye ile İngiltere arasındaki Typhoon Eurofighter anlaşması için Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, böyle söyledi.

Türkiye bu anlaşmayı nihayete erdirmek için çok taraflı uzun bir diplomasi yürüttü.

Eurofighter uçakları, Birleşik Krallık, Almanya, İspanya ve İtalya'nın ortak yapımı.

Der Spiegel'in haberine göre anlaşmaya sıcak bakmayan Alman Şansölyesi Merz'i son İngiltere gezisi sırasında Starmer ikna etmiş.

Avrupa'nın içinde bulunduğu durum göz önüne alındığında böyle bir anlaşmaya "Hayır" demek için temel matematik bilgisinden yoksun olmalılar diye düşünebilirsiniz.

Ama Almanya kolay anlaşılır bir devlet değil ve diplomaside işler her zaman farklı yürür.

Almanya'dan farklı olarak Brexit ile diğer AB üyesi ortaklarından ayrışan İngiltere için Eurofighter anlaşması çok daha önemli. Süreç boyunca takındıkları pratik ve yapıcı tutum bunun kanıtı olsa gerek.

İngiltere resmi rakamlara göre yıllık 14 milyar Euro'luk bir savunma ihracatı yapıyor. Eurofighter uçakları ise bu ihracatın tam kalbinde.

Anlaşmaya ilişkin rakam açıklanmasa da İngiliz basını, Türkiye ile Eurofighter protokolünün yaklaşık 5 milyar Euro değerinde olduğunu iddia etti.

Bu uçakların radar ve motorları Birleşik Krallık'tan diğer parçaları ise Almanya, İspanya ve İtalya'dan geliyor. Montajları ise BAE System'in Warton'daki fabrikasında yapılıyor.

İngiltere açısından kritik bir nokta daha var. Bu uçakların yapımında 20 binden fazla kalifiye insan çalışıyor ve 2017'den itibaren yeni bir sipariş alınmamıştı.

Katar'dan alınan son sipariş için üretim bittiğinde montaj fabrikası durma noktasına gelecekti.

Bu konuda bir kesim F35 programını suçluyor.

İngilizler daha geçen ay ABD'den nükleer bomba taşıyabilen 12 adet F35 jeti için anlaşma imzaladı. Britanya iç siyasetinde buna tepki gösterenler var.

Özellikle siyasette etkin Unite gibi sendikalar, ABD'de üretilen F35'ler yerine hava kuvvetleri filosunun İngiltere'de üretilen yeni tip Eurofighter'larla desteklenmesi gerektiğini söylüyor.

Üstelik F35 konusunda tek şikâyetçi olan sendikalar da değil.

Birleşik Krallık'ta geçtiğimiz günlerde yayımlanan Ulusal Denetim Ofisi (NAO) raporunda, şimdiye kadar 13 milyar Euro harcanan F35 filosunun getirisinin "hayal kırıklığı yarattığı" belirtildi.

Rapora göre F35'ler şu ana kadarki en gelişmiş hava aracı olsa da programdaki gecikme ve artan maliyet orduya zarar veriyor.

Raporun yayınlandığı günlerde Hindistan üzerinde uçan bir İngiliz F35'inin arızalanıp bir uluslararası havalimanına "sığınması" da işin tuzu biberi oldu.

İngilizler uçağı yaklaşık bir ay boyunca tekrar uçurmaya çalıştılar ama başaramadılar. Havalimanında mahsur kalan F35'in başına tüfekli nöbetçi bir Hint askeri dikilince alay konusu oldu.

Nihayetinde geçen hafta Hindistan'a bir ekip yollayıp koca jeti kargolamayı başardılar. Ama İngilizlerin F35 ile mücadelesi burada bitmeyecek gibi.

Hava kuvvetlerinin sadece F35'e bel bağlanmasının stratejik hata olduğunu vurgulayan askeri uzmanlar var. Çeşitliliğin daha sağlıklı olduğunu söylüyorlar.

Türkiye açısından düşünürsek bir tarafta milli muharip uçak çalışmaları sürerken Eurofighter alımı akıllıca bir strateji. Tabii askerî açıdan en iyi senaryoda tüm bunların yanı sıra F35 programını da düşünmek gerek.

İngilizlerin Hindistan'da mahsur kalan F35'i.Eurofighter

TRUMP USULÜ DİPLOMASİ

ABD Başkanı Trump, İskoçya'da kendine ait bir golf otelinde birkaç günlüğüne "tatile" çıktı.

Sözde tatil ama Viyana Kongresi'nden bu yana bütün diplomasi teamüllerini yerle bir eden bir tatil.

Önce AB heyetini otelde ağırlayıp yeni gümrük anlaşması imzaladı. Hem AB heyetini ayağına getirdi hem de istediği anlaşmayı imzalattı.

Bir gün sonra Britanya Başbakanı Starmer'ı İskoçya'da ağırladı.

Sonra beraber Air Force One uçağına binip adanın başka bir ucuna seyahat ettiler.

Evet, Britanya topraklarının bir parçası olan İskoçya'da ev sahibi olarak Trump, Britanya Başbakanı'nı ağırladı.

Sanırım artık Trump için son protokol bükücü diyebiliriz.

Britanya Başbakanı Starmer -ABD Başkanı Trump

ÇİÇEK GİBİ BİR ÖNERİ: HORTUM YASAĞI

ORMAN yangınlarıyla birlikte su kaynaklarının uygun kullanımını tekrar düşünmek lazım.