Mısır'da aralarında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da bulunduğu 4 liderin Ortadoğu barışı için imzaları atmasından bir gün önce başka bir isim bölgedeki mesaisine başladı.

20 maddelik barış planına göre Gazze'yi 5 yıla kadar yönetecek ekibin başındaki Tony Blair, Filistin Yönetimi Başkan Yardımcısı Hüseyin El Şeyh ile bir araya geldi.

Bu, Blair'in ilk resmi teması olurken yeni dönemin işaretini vermesi açısından da önemli.

Hüseyin El Şeyh, Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas'ın halefi olarak görülüyor.

Ramallah doğumlu. 2008'den bu yana El Fetih yönetimi içinde. 2022'den bu yana FKÖ'nün baş müzakerecisi konumunda. Bazı Filistinliler tarafından İsrail'e yakın durmakla suçlanıyor.

Blair, mevcut Filistin yönetiminin Gazze üzerindeki siyasi etkisi sınırlı olmasına rağmen Hamas'sız bir Filistin hedefiyle kartlarını açık oynuyor.

Başlangıçtan itibaren politikasına meşru bir çizgi çekmek, siyasi aktörleri bu çerçevede belirlemek amacında.

Blair'in İsrail cephesinde kendini kanıtlamasına gerek yok. Bugüne kadar Ortadoğu'da attığı her adımda İsrail'in çıkarlarına dokunacak bir tavır almaktan kaçındı.

Ancak anlaşmanın başarılı olması için iki tarafı da ikna edecek bir koordinasyon yürütmek zorunda.

Bunun için de İsrail'in hayır diyemeyeceği, Filistin halkının desteğini taşıyan Arafatvari bir figüre ihtiyacı var.

Çoğu insan hatırlamayabilir. 11 Eylül sonrası Amerikan politikasına koşulsuz destek veren Blair ile Bush'un karşı karşıya geldiği nadir anlardan biri Arafat konusunda yaşanmıştı.

2002 yılında Kanada'daki G8 zirvesi öncesinde Bush yönetimi, Ortadoğu'da barış için "Arafatsız Filistin" formülünü ortaya atmış ve müttefiklerinden destek istemişti.

Blair ise biraz da Arafat ile kişisel ilişkisi dolayısıyla ilk kez Bush'u karşısına alıp, "O, Filistin halkının seçilmiş meşru lideri. Arafat hakkında kim ne derse desin, çok geniş bir mutabakat var" demişti.

Tabii Blair'in bu sözlerinden ziyade Irak savaşında Bush'a verdiği destekle hatırlanması gayet doğal.

Zaten Filistin Yönetimi de tıpkı Hamas gibi Blair ismine başlangıçta sıcak bakmadı. Geçen hafta Filistin Yönetimi'nin Adalet Bakanı Şarhabil el Zaim, Blair'e tepkisini "İngiltere'de çuvalladı. Irak'ta çuvalladı. Şimdi gelip bizi mi koruyacak" sözleriyle dile getirmişti.

Ancak Blair'in Hüseyin El Şeyh ile görüşmesiyle rüzgâr tersine dönmüş görünüyor.

İkilinin görüşmesi sonrasında El Şeyh'ten "Başkan Trump ve Bay Blair'le Gazze'nin yeniden inşası için birlikte çalışmaya hazırız" açıklaması geldi.

Bu açıklama yeni bir başlangıca işaret ediyor. ABD vizesi alamadığı için BM Genel Kurulu'nun açılışına katılamayan Mahmud Abbas'a Trump yönetiminin çok sıcak bakmadığı sır değil.

Trump'ın damadı Jared Kushner tarafından "Mültecilerin lideri" denilerek küçümsenen Abbas için Filistin'in geleceğinde pek rol biçilmiyor.

Ama Blair, Filistinli muteber isimler bulmak zorunda. İsrail mevcut Hamas yöneticilerine bu yolu kapatmış vaziyette. Üstelik Filistin davasının İsrail hapishanelerindeki kanaat önderlerini de serbest bırakmaya yanaşmıyor.

Özetle, Blair'in yeni yüzlere ihtiyacı var. Hüseyin El Şeyh'le başlayan yeni mesaisine de biraz buradan bakmak gerek.

İSRAİL'İN KORKTUĞU MAHKÛM

Filistin ve İsrail'de özgürlüğüne kavuşan rehineler ve mahkûmların sevdikleriyle buluşma anı muhtemelen ateşkes sonrasındaki en güzel görüntüydü.

Ama bu anlaşmaya dahil edilip özgürlüğüne kavuşamayanlar da var. Onlardan biri 2002 yılından bu yana İsrail'de mahkûm durumunda olan Mervan Bergusi.

Filistin davasının önemli isimlerinden Bergusi, iki devletli çözümün en çetin savunucularından biri. 2. İntifada'nın önde gelen figürleri arasındaydı.

Tartışmalı bir şekilde yargılandığı bir davada 5 kişinin ölümünden sorumlu tutuluyor. 23 yıldır cezaevinde. Buna rağmen anketlere göre Filistinlilerin gözünde hâlâ en muteber isim. Kimilerine göre Filistin'in Mandela'sı... Pek çok Filistinli bugün seçim olsa Bergusi'yi lider olarak görmek istediğini söylüyor.

Bölünmüş Filistin'in birleştirici güçlerinden biri olarak görülüyor. Hamas da Fetih de Bergusi'ye saygı duyuyor.

7 Ekim 2023'ten bu yana tecritte tutuluyor. Ailesi sistematik biçimde işkence gördüğünü söylüyor. En son ağustos ayında İsrailli aşırı sağcı bakan Ben Gvir, hücresine dalıp kendisini tehdit edince gündeme gelmişti.

Bergusi, Hamas'ın salınmasını talep ettiği siyasi mahkûmlar listesinin başında yer alıyordu. İsrail'in kabul etmediği birkaç isimden biri oldu.