Yapay zekâ bu kez psikoterapiye el attı. Hatırlarsanız, pandemi döneminde dijital sağlık sektörü hızlı büyümüş, platformlar üzerinden online terapi de mümkün hale gelmişti. Zamandan ve mekândan fayda sağlayan online terapiler, terapi almaktan çekinen, bir psikoloğun ofisinde görünmek istemeyenler için de iyi bir seçenek olmuştu. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ise online terapiyi bir üst seviyeye taşıdı ve çok konuşulacak bir karara imza attı. Depresyon tedavisinde antidepresan kullanımına ek olarak psikoterapi aplikasyonu kullanılmasına onay verdi. Hem de reçeteli. Peki, neden Türkiye'de böyle bir metot mümkün mü 'Rejoyn' uygulaması nedir Ankara Üniversitesi, Psikiyatri Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Berker Duman anlattı.

DÜNYANIN İLK REÇETELİDEPRESYON APLİKASYONU

- FDA'nın depresyonda antidepresan tedaviye ek olarak kullanılmak üzere onay verdiği Rejoyn dijital psikoterapi uygulaması nedir

Bu, aslında 6 haftalık bir tedavi destek programı ve duyguların bilişsel (düşünme, hissetme, öğrenme, anımsama, karar verme, problem çözme, yargılama gibi) kontrolünü artırmayı hedefliyor. İçeriğinde, bilişsel ve duygusal egzersizler ile kısa, tedavi edici eğitimler var.

- İyi de insan telefona bakarak nasıl iyileşir Hangi açılardan tedavi ediyor bu uygulama

Bu uygulama depresyon rahatsızlığı olan kişilerin beyinlerinde bazı aksayan noktaları hedef alıyor. Depresyonda bilişsel süreçlerle, duygu tanıma ve işleme merkezleri arasında yeterli iletişim kurmak mümkün olmuyor. Duyguların düzenlenmesinde yetersizlikler söz konusu oluyor. Daha iyi anlaşılması için şu örneği vereyim: Diyelim hastanın ayağında kırık var. Tedavi sonrasında bu hastaya kaslarının güçlenmesi için nasıl fizik tedavi gerekiyorsa, bu uygulamada, kırık sonrası iyileşmede fizik tedavinin yaptığına benzer şekilde, beyin bölgeleri arasındaki iletişimi kuvvetlendiriyor.
3 ana bileşeni var.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

1- Depresyon tedavisinde kullanılan bilişsel davranışçı terapi temelli eğitimler. Haftada 3 gün 3-4 dakikalık video, animasyon ve benzeri eğitim materyallerini içeriyor.

2- Duygu ifadesi içeren ile yüzlerin (mutlu- üzgün- kızgın vs.) kullanıldığı egzersizler. Haftada 3 gün yaklaşık 10-20 dakika sürüyor.

3- Kişiselleştirilmiş hatırlatmalar ve mesajlar. (İlacını al, spor yap, nefes çalış gibi. Tamamen kişiye özgü hatırlatma ve mesajlar bunlar.)

ECZANE AKTİVASYON KODU VERİYOR

- Peki, aplikasyonun işe yaradığına dair kanıt var mı

Onaya esas teşkil eden 'Mirai' isimli araştırmaya göre antidepresan ilaç tedavisine eklenen Rejoyn uygulamasını kullanan hastaların 4 ve 6. haftalardaki depresyon skorlarında istatistik olarak anlamlı bir iyileşme saptandı. Bu iyileşme 'sınırlı' ve 'mütevazi' olsa da aplikasyonun işe yaradığına dair net kanıt sunuyor. Şunu da ekleyeyim. Hastalar uygulamaya- telefona bakmakla değil, ancak bu tedavi programının aktif olarak bir parçası olursa fayda sağlıyorlar.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

- Reçeteli demiştiniz. Bir aplikasyonun reçete edildiğini sanırım ilk kez duyuyoruz.

Doğru. Bu uygulama bir klinisyenin hastasına majör depresif bozukluk tanısı koyması ve antidepresan tedavi başlamaya karar vermesi halinde, ilaç tedavisine ek şekilde reçete ediliyor. Hasta eczaneye gittiğinde sadece ilaç değil bir de aktivasyon kodu alıyor. Bu kodu kullanarak iOS veya android işletim sistemli akıllı telefonlardan uygulamayı indirebiliyor.

Berker Duman

PSİKİYATRİK TEDAVİLERE ULAŞIM SINIRLI

- FDA, böyle bir uygulamayı neden önerdi Antidepresanlar tek başına yeterli değil mi

Depresyon aslında tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu. Hem etkili tedavilere ulaşımda ciddi güçlükler var hem de her hasta istenilen oranda mevcut tedavilere yanıt vermeyebiliyor.