İngiliz biliminsanları süpermarketlerde satılan sucuk, salam, pastırma ve jambon gibi işlenmiş kırmızı et ürünlerinin üzerine, tıpkı sigara paketlerinde olduğu gibi "kanser riski" etiketleri konulmasını istedi. Bu çağrı, Türkiye ve Avrupa ülkelerinde büyük ses getirdi. Peki "işlenmiş" kırmızı et ve ürünleri bu kadar sağlıksız mı gerçekten Hafta sonu sucuk ya da pastırmalı bir yumurtaya ekmek banarak, tüm sağlığımızı riske mi ediyoruz Sordum.

TÜRKİYE'DEKİ SUCUK, SALAM VE PASTIRMADA KANSER RİSKİ VAR MI
Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) 2015 raporuna göre, her gün 50 gram işlenmiş et tüketmek, bağırsak (kolorektal) kanseri riskini yüzde 18 artırıyor. DSÖ'de aynı yıl, IARC raporuna dayanarak işlenmiş et ürünlerini, "kansere yol açma riski" olduğu gerekçesiyle "tütün ve asbest ile benzer risk grubu"na dahil etti.

İngiliz uzmanlar ise hükümetin 10 yıldır bu konuda bir aksiyon almadığını, piyasada satılan pastırma ve jambonların yüzde 90-95 oranında nitrit içerdiğini ve bu sebeple de son 10 yılda yaklaşık 54 bin kişide bağırsak kanseri görüldüğünü iddia ederek yayımladı ses getiren o çağrıyı.

'AZI KARAR ÇOĞU ZARAR'

Peki benzer tehlike Türkiye için de geçerli mi Kendi kanser öykümden dolayı sucuk, salam, pastırma, sosis gibi işlenmiş kırmızı et ürünlerini tüketmeyi pek tercih etmesem de hafta sonları pastırmalı, kavurmalı ya da sucuklu bir yumurtaya ekmek banmak bizi gerçekten kanser eder mi

Uludağ Üniversitesi, Besin-Gıda Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Tayar, "Her şey zehirdir. Önemli olan miktarıdır" diyerek giriyor söze, şöyle devam ediyor: "Şimdi ben sana 'su da zehirler' dersem, inanmazsın ama doğrudur. Çünkü bir insanın günlük su ihtiyacı en fazla 3 litredir. Fakat 'faydalı' diye, her gün 5-10 litre içersem
1 haftaya kalmaz, böbrek yetmezliğinden ölürüm. Et ve işlenmiş et ürünlerinde de durum böyle."

"Detaylandırayım; et çabuk bozulan bir üründür, muhafaza etmek adına ise bazı işlemler uygularız. Bu işe, teknoloji girince de yani et işlem görünce, bir bakteri (clostridium botulinum) riski oluşur, ki bunu önlemek için de tuz, nitrat (NO3) ve nitrit (NO2) kullanılır. Bu kimyasallar, işlenmiş et ürünlerine pembemsi-kırmızı rengi vermeye, antioksidatif etki oluşturmaya, aroma vermeye de yarar. Ancak bu kimyasallar, avantajları yanında 'kanserojen bileşikler' oluşmasına da neden olabilir. İşte bu noktada, bu kimyasalların 'doğru teknik' ve 'uygun miktar'da kullanımı çok önemlidir."

NE KADAR YERSEM TEHLİKELİ

Araştırdım. Türk Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği'nde sucuk tipi fermente et ürünlerinde kullanılabilecek sodyum nitrit miktarı 150 mg/kg, satış noktasındaki kalıntı miktarı da 50 mg/kg. Bir kişinin alabileceği günlük, güvenli miktar ise 0,06 mg. Buna göre, 80 kilo biri için "günlük en fazla 4.8 mg nitrit kabul edilebilir" sınır. 1 kilo sucukta -satış noktasında-50 mg'a izin verildiğine göre 80 kiloluk biri 'tehlikeli' görülen 4.8 mg. üst sınırı geçmek için her gün 100 gr'dan fazla işlenmiş et tüketmeli.

KORKMAKTAN FAYDA GELMEZ BİLİNÇLENMEK ŞART

Prof. Dr. Tayar ekliyor: "Ki İngilizler ile bizim yeme alışkanlıklarımız farklı. Onlar daha çok hazır-işlenmiş gıda, biz tencere yemekleri tüketiyoruz. İşlenmiş et ürünleri sofralarımızın ana ürünü değil. Ancak hafta sonu kahvaltılarda, bayram, seyranda masaya geliyor ya da pizza