Gündem, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile 106 kişinin iki ayrı soruşturma kapsamında gözaltına alınmasına odaklanmış olsa da Türkiye'nin önemli bir gündemi daha var; "Şiddet."

İstanbul Kültür Üniversitesi Adalet ve Suç Psikolojisi Laboratuvarı tarafından hazırlanan "Türkiye Şiddet Haritası-2024" raporu yayımlandı. Sonuçlar sarsıcı.

Rapora göre, Türkiye'de çocuğa yönelik şiddet dünya ortalamasının yaklaşık 2, 60 yaş ve üstüne yönelik şiddet ise 3.5 katı. Fail ile mağdur arasındaki tanışıklık seviyesi yükseldikçe şiddetin dozu da artmakta. Bir başka deyişle şiddet önce "aile" yani en yakın çevrede yaşanıyor. İşte raporun detayları.

YAKINLIK DERECESİ ARTTIKÇA ŞİDDET DAHA ÖLÜMCÜL OLUYOR

İstanbul Kültür Üniversitesi Adalet ve Suç Psikolojisi Laboratuvarı kurucu direktörü, Doç. Dr. Ayhan Erbay ve ekibi tarafından, ana akım ve yerel medyaya yansıyan şiddet olaylarının; kim tarafından, hangi tür silahla, hangi sosyo-ekonomik koşullarda ve nerede işlendiği gibi, detayları da incelenerek hazırlanan rapora göre;

-Kişilerarası şiddet daha çok cinayet ya da ağır yaralama ile sonuçlanmakta.

-Şiddet olaylarında ateşli silahlar bir, kesici-delici aletler; bıçak ve sert cisimler ikinci sırada olacak şekilde yoğun şekilde kullanılmakta.

-Nüfusun yoğun olduğu bölgelerde; Marmara Bölgesi yüzde 48.9, İç Anadolu Bölgesi yüzde 21.4 gibi şiddet olayları daha yoğun görülmekte.

-Şehir bazında incelendiğinde ise nüfus yoğunluğu İstanbul, Ankara gibi şehirlere göre hayli az olan Çorum, Edirne, Aksaray ve Kırıkkale gibi şehirler şiddet olaylarında üst sıralara çıkmakta. Rapora göre bu durum nüfus yoğunluğundan ziyade ancak sosyo-ekonomik seviyenin giderek bozulması, göçmen yoğunluğunun artması, eğitim-sağlık gibi imkânların daralması ve ortak sosyal değerlerin terkedilmesi ile açıklanabilir.

KADINLAR, ERKEKLER TARAFINDAN ÖLDÜRÜLÜYOR

-Rapora göre her 10 erkekten 5'i cinayet, 5'i yaralama her 10 kadından ise 7'si cinayet, 2'si yaralama ve 1'i
cinsel saldırı mağduru.

-Kadınların cinayet ve yaralama mağduru olduğu olayların yüzde 53'ünden fazlasında failler genellikle erkekler ve bu erkekler de kadınların genellikle birinci derece akrabası; eşi, eski eşi, sevgilisi, eski sevgilisi, babası, çocuğu vs., olmakta.

-Erkekleri öldürense yine erkekler! Erkeklerin cinayet mağduru olduğu olayların yüzde 37'si, yaralama olaylarının ise yüzde 16'sıysa erkek arkadaşıkomşusu tarafından gerçekleştirildi.

ÇOCUK CİNAYETLERİ DÜNYA ORTALAMASININ 2 KATI

-0-17 yaş arası- çocuk ve genç nüfusa yönelik- şiddet eylemleri de artışta! 2024'te 62 çocuk cinayeti, 79 yaralama olayı yaşanırken, faillerin yüzde 33.3'ü mağdurla birinci derece akraba, yüzde 27.3'ü de arkadaşı, komşusu ya da hasmı çıktı. Birleşmiş Milletler Suç ve Uyuşturucu raporuna göre 0-17 yaş arası cinayet amaçlı eylemlerin ortalaması yüzde 2.6. Türkiye'de ise bu oran yüzde 4.7 olarak hesaplandı. Bu da dünya ortalamasının yaklaşık 2 katı demek.

YAŞLILARA YÖNELİK ŞİDDET TIRMANIYOR

-60 yaş ve üzeri, yaşlı nüfusuna yönelik şiddet de hızla tırmanıyor. 2024'te, 60 yaşa yönelik toplam 131 olayın 99'u cinayet ile sonuçlandı. Yani neredeyse tamamı öldürme amaçlı idi. Bu cinayetlerin yüzde 43'ü ateşli silahla gerçekleştirilirken, yaşlı bireyleri çocuğu, damadı ya da torunu öldürdü veya yaraladı. Yaşlılara yönelik şiddet eylemlerinin ortalaması ise dünya ortalamasının 3.5 katı oldu.

FAİLLER YANI BAŞIMIZDA

Rapora konu olan 1302 şiddet olayının 1211'inde (yüzde 93) erkekler, 91'inde (yüzde 7) kadınlar saldırgandı. Olayların yüzde 63'ü tanıdıklar, yüzde 13'ü tanıdık olmayan yabancı saldırganlar tarafından gerçekleşti.