Bugünden itibaren bir hafta boyunca çok ciddiye alınması gereken sıcak hava koşulları içindeyiz. Doğu Karadeniz hariç, Türkiye'nin her bölgesinde mevsim normallerinin yaklaşık 8 derece üzerinde rekor sıcaklıklar bekleniyor. Termometre İstanbul'da 38, Ankara'da 35, İzmir, Çanakkale, Edirne ve Adana'da 40, Diyarbakır'da 43 dereceyi gösterecek olsa da hissedilen tahmini sıcaklıklar 50'yi bulabilecek. Özellikle kalabalık, parksız, ağaçsız, asfaltın güneşi adeta emdiği büyükşehirlerde... Bu, son yıllarda alıştığımız bir tablo olsa da şüphesiz sağlık açısından yılın en riskli günleri içindeyiz. Hem sağlığımız hem de çevremiz için bu sıcak havalarda nasıl davranmak gerekiyor, sordum.

TEK ÇÖZÜM GÖLGE DEĞİL YİYİP İÇTİĞİNİZE DE DİKKAT EDİN
"Çevremde çok insanın bu sıcakları ciddiye almadığını, 'zaten benim bir rahatsızlığım yok, bana bir şey olmaz' gibi bir tavır içinde olduğunu görüyor, duyuyorum. Ama yanlış. Her ne kadar, iklim değişikliğinin de etkisiyle, son yıllarda sıkça yaşadığımız aşırı sıcaklara 'alışık' olsak da sıcak hava vücudun ısı dengesini tahmin ettiğimizden daha çok bozar, ciddi sıvı ve elektrolit kaybına neden olur, kalbin iş yükü artar" uyarısı ile söze giriyor İç Hastalıkları Uzmanı, Dr. Ayça Kaya.

1. KİLONUZ KADAR SU İÇİN

Peki ne yapmalı Diyor ki: "Bir kere vücut asla susuz kalmamalı. 'Ama terlemiyorum', 'E zaten evdeyim' diyebilirsiniz. Ancak su kaybı sadece idrar ya da aşırı terle olmaz, deriden belli olmayacak şekilde de olur. Dolayısıyla kilonuz kadar su içeceksiniz. Kilogram başına 30 mililitre. Yani 100 kilo iseniz 3 litre. Aşırı sıcaklarda ise 3.5-4 litreye çıkarmalısınız. Vücudunuzun susuz kalıp kalmadığını ise idrarınızı takip ederek anlayabilirsiniz: Koyu renkte, az ve kokulu ise suyu mutlaka arttırın.

2. GAZLI İÇECEKLERDENUZAK DURUN

"Market raflarında '%100 meyve suyu' ibaresiyle satılan ürünler bile şeker ilavesi ya da yoğun meyve konsantresi içerir. Lif neredeyse yoktur, bu da kan şekerini hızla yükseltir. Bir kutu portakal suyu, bir avuç kesme şekeri tek seferde almanıza sebep olur. 'Limonlu, şeftalili hazır çayların üzerinde ise her ne kadar 'şekersiz' etiketi olsa da içeriğinde yapay tatlandırıcılar vardır ve ciddi sağlık sorunları yaratır. Aynı şekilde yüksek oranda kafein ve şeker içeren enerji içecekleri de çok tehlikeli; kalp ritmini bozabilecek katkı maddeleri barındırır, uzun vadede bağımlılık yapar, uyku düzenini bozar, tansiyonu yükseltir. Vanilyalı, karamelli çeşitleriyle göz boyasa da hazır kahveler de masum değil. Bir şişe soğuk kahve, bir dilim pasta kadar şeker içerir. Yerine, mesela, ev yapımı, naneli, yeşil çaylı, sodalı, soğuk içecekleri öneririm. Tansiyon, kalp, böbrek hastalığı yani tuz kısıtlayıcı bir hastalık yok, kortizon kullanılmıyorsa da günde 2-3 bardak 'sade' maden suyu içilmesini tavsiye ederim."

3. PAKETLİ GIDA VE KIZARTMA YEMEYİN

"Aşırı sıcakla kaybettiğimiz su kadar elektrolit (sodyum, potasyum gibi) takviyesi yapmak da önemli. Tuz, sodyumun en önemli kaynağı. Ancak fazla tuz, vücudun su tutma kapasitesini arttırarak idrar yoluyla daha fazla su atılmasına neden olur. Bu da sıvı ve elektrolit dengesizliği ve dehidrasyona yol açar. Dolayısıyla turşu, şalgam, aşırı tuzlu peynir