ABD Başkanı Trump ve yönetimi yıllardır benimsenen serbest ticaret politikalarını rafa kaldırarak, Amerikalıların "kazıklanmasını" önleyecek, işsizliği düşürecek ve iç üretimi yeniden canlandıracağını düşündükleri yeni gümrük vergileri tarifesini uygulamaya koydu.

Türkiye ve İngiltere'ye yüzde 10, Avrupa Birliği (AB) ülkelerine ise yüzde 20 gümrük vergisi uygulanacak. En yüksek tarifelerle karşılaşacak ülkeler arasında ise Çin (34), Vietnam (46), Tayland (36), Kamboçya (49) var. Ancak siyaset ve ekonomi kurmaylarına göre bu hamle ile ABD sadece kendisi değil küresel ticaretin de pimini çekti. Peki nasıl Bakalım.

HAMLELERİ İLE DÜNYA TARİHİNDE ÖNEMLİ BİR 'KIRILMA' YARATTI

Amerikan siyaseti araştırmacısı, hukukçu Yunus Emre Erdölen, Trump'ın yeni küresel düzende, oyunun kurallarını değiştirecek bir adım attığına inanıyor, "Bu yeni düzenleme ile sadece ABD değil, birçok ülke de ekonomik durgunluğa girecek, enflasyonun artması olası" diyor. Peki Trump, bunca zaman sonra neden ezber bozdu, 185'ten fazla ülkeye böylesi yüksek vergiler getirdi ve dahası hangi ülkeye neye göre vergi uygulanacağı nasıl hesaplandı Yanıtı şu:

BUNUN ADI GLOBAL TİCARET SAVAŞI

"Sondan başlayayım. Bu vergiler hiçbir ekonomi profesörünün anlamadığı şekilde, Trump yönetimi tarafından, ABD'ye gerçekte uygulanan gümrük vergilerinin üzerine ekstra maliyetler de eklenip, Trump stratejileri öne çıkarılarak, üstün körü hesaplanmış. Örneğin, AB ülkelerinin ABD'ye yüzde 40 gümrük vergisi uyguladığı baz alınmış- ancak AB'ye göre gerçekte uygulanan oran bu kadar yüksek değil- bunun yarısı olacak şekilde, yüzde 20 bir vergi çıkarılmış. Bir örnekte İsrail'den vereyim. ABD, önemli müttefiklerinden olan İsrail'den gelen mallara yüzde 17 vergi uygulayacağını duyurdu. Oysa İsrail, ABD'den gelen mallara uygulanan vergiyi sıfırlamıştı. Dolayısıyla Trump yönetiminin bu yeni uygulamasını rasyonel bir şekilde anlamlandırmaya çalışmak imkânsız. Bu tablonun daha çok istedikleri ülkeye, kafalarına göre, 'ceza' niteliğinde hazırlandığını söylemek mümkün. Mesela tüm yabancı menşeli otomobillere yüzde 25 gümrük vergisi geldi. Bu, Almanya gibi bir otomotiv devini elbette derinden etkileyecektir. AB ülkeleri bu duruma sessiz kalmayacak ve bunu bir 'ticari savaş'a dönüştürecek noktaya getirecektir."

Yunus Emre Erdölen

KENDİ SEÇMENİNE SELAM DURDU

"Gelelim ilk soruya... Trump hem kendi ekonomisini hem de küresel piyasaları sarsacak bu hamleyi neden yaptı İki nedenden. Bir, bu onun seçim vaadi, imza projesiydi. ABD'li yatırımcılar, serbest piyasa ekonomisi sebebiyle ABD'deki fabrikalarını kapatıp, Çin, Kamboçya, Vietnam gibi ülkelerde açtı. Bu, yatırımların 'dışarı' kaçması, Amerikalıların 'işsiz' kalması demekti. Trump da ya işini kaybeden ya da kaybetme endişesi yaşayan işçi sınıfının oyunu alarak bu seçimleri kazanmıştı hatırlarsan. Eskiden Demokratlara oy veren sendikalı işçiler, işsizliği bitireceği vaadiyle ona oy verdi. Şimdi bu yeni vergilerle aslında kendi seçmenine bir selam çakıyor Trump, 'Dediklerimi bakın nasıl da kısa zamanda yaptım' mesajı veriyor. Bu yaptığınınsa ABD seçmeninde bir karşılığı var. Kurulan bu yeni dünya düzeninde ABD'nin yıllar sonra hakkı olanı aldığı gibi popüler bir düşünce hâkim. İki; Trump yönetimi bu politikalarla ABD ekonomisinin gerçekten düzeleceğine, siyasi politikalarla global ekonomiyi kuranın da canlı tutanın da zaten ABD'nin kendisi olduğuna inanıyor. 'Buna rağmen en yüksek vergi bizden alınıyor' düşüncesi yaygın. Dolayısıyla Trump yönetimi de seçmeni de uygulanacak bu yeni tarifeyi esaretten 'kurtuluş' olarak görmekte."

BUYURUN CENAZE NAMAZINA

Trump, ABD'nin dünya demokrasilerini savunmaya yönelik adanmışlığını ciddi şekilde eleştiriyor, Rusya ile yakınlaşıyor, Avrupa güvenliğinin başlıca garantörü olmayacağını söylüyor, bu söylemleri ile de yüzyıldır devam eden siyasi ve hukuki düzeni alaşağı ediyordu.