"Amerika hakimiyetini mi kaybediyor"

JP Morgan, 8 Ekim 2024

J. P. Morgan, 8 Ekim 2024 tarihli Küresel Araştırma başlığını yukarıdaki kelimelerle attı. Ne zaman Tam da biz geçtiğimiz gün Hürmüz Boğazı üzerinden dünya enerji piyasasındaki gelişmeleri Orta Doğu'da değiştirilmeye çalışılan haritadenklem üzerinden okuduktan hemen sonra yaptı.

Ne demiştik kısaca: "Petrol fiyatları İran'ın Hürmüz Boğazı'nı kapatma tehdidi sonrası yüzde 5 arttı. Dünyanın 'düğüm noktası' olarak adlandırılan bu 'dar geçitlerden' biri olan ve dünyada deniz yoluyla taşınan petrolün üçte birinin Hürmüz Boğazı'ndan geçtiği düşünülünce İran'ın burayı kapatma tehdidi daha iyi anlaşılır. Küresel petrol arzının 20'si, LNG arzının 21'i deniz yoluyla taşınıyor; yani 'az buz değil'."

İşte bunun ekonomi politik boyutu deyince akla bu ticaretin hangi para birimiyle yapıldığı geliyor. J. P. Morgan küresel araştırma raporu diyor ki 'dünya enerji ticaretinin 20'si Amerikan dolarının dışında yürüyor'.

Yani kavga bundan çıkıyor: Rezerv para birimi olarak dünyadaki hakimiyetini tehdit eden unsurlar 'artıyor'.

Neymiş bu unsurlar, gelin bakalım rapora:

De-dolarizasyon, dünya ticareti ve finansal işlemlerinde ABD doları kullanımında 'kayda değer düşüşe' yol açıyor.

De-dolarizasyon, emtia alanında belirgin; enerji işlemlerinde giderek daha fazla ABD doları dışındaki para birimleriyle fiyatlanıyor.

Küresel olarak ABD bankalarının dahil olmadığı yeni ödeme sistemleri sınırlar arası işlemleri kolaylaştırıyor ve bu da doların nüfuzunu baltalıyor.

Doların hakimiyetinin en yaygın analiz barometresi olan ABD dolarının FX rezervlerindeki payı gelişmekte olan piyasalarda oldukça azalıyor.

Yani 'yangın' büyük. Sahne önünde olanlarla sahne arkasındaki kavga farklılık arz ediyor. Tüm dünya gözünü İsrail'in Orta Doğu'da pervasızca şiddetine dikmişken J. P. Morgan 'zehir zemberek' bu küresel araştırmaya zaman, para, insan, yer ayırıyor.

İnsan soramadan edemiyor Gerçekte ne oluyor Sistem krizi mi yaşanıyor