'Postmodern Çar'ın Çernobil intikamı

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) yıkılışını hızlandıran önemli olaylardan biri, hatta ilki olan Çernobil Faciası'nı anlatan beş bölümlük HBO dizisi Chernobly'de hafızama kazınan bir sahne vardı. Ukrayna topraklarından zaman içinde kimlerin gelip geçtiğini anlatan trajik bir sahneydi. Yaşlı bir teyze, facianın olduğu Pripyat'ın kırsalında radyoaktiviteden ötürü bölgedeki insanları tahliye etmek isteyen emir kulu bir Sovyet askerine aynen şöyle diyordu: "Önce Çar vardı, sonra devrim geldi, sonra Alman askerler geldi, sonra da Stalin'in askerleri geldi. Hepsini gördüm. Hiçbiri geldiğinde buradan gitmedim. Şimdi görünmeyen bir şey yüzünden mi buradan gideceğim." Ukrayna'ya; Çar, Bolşevikler, Hitler'in Nazileri ve Stalin'den sonra şimdi de Putin geldi. İşgalci bir 'postmodern çar' olarak... Putin'e Türk basınında ilk kez çar diyen sanırım benim. 14 Ekim 2012'de bu köşede yayınlanan "Seçimle gelen Rus çarı" başlıklı yazıda... Şu süreçte Ukraynalıların, özellikle de Kievlilerin halet-i ruhiyesini anlamak için oranın yaşlı bir insanına, "Bu topraklardan kimler geldi, geçti. Sizi en çok öfkelendiren hangisiydi" sorusunu sormak lazım. Bu sorunun cevabı işgal sonrasının olası siyasi resmi hakkında da bize bir fikir verir. Şu anda yer yer direnişlerle topraklarını korumaya çalışan, ama işgale tam anlamıyla direnemeyen insanlar elbette korkuyorlar. Ancak işgali zihnen kabullendiler mi yoksa öfkeliler mi, bu sorunun yanıtı önemli. Mutlaka bir öfke vardır ve bu öfke, yeni rejim kurulurken Rusya'yı epey zorlayacaktır. Putin, Kiev'e iktidar değiştirmek üzere geldiğine göre... Rusların gelişini kabulleniş işe; 2005-2014 parantezindeki anlaşmazlıklara benzeyen bir ortamın yeniden ortaya çıkması demektir. Hem zaman kazanmak için, hem de başkaca bir seçenek kalmadığı için bu seçeneğe boyun eğebilir Ukraynalılar. Şunu not düşelim: Bu işgalin amaçlarından biri de Çernobil'i ele geçirmekti. Çünkü Ruslar bu işgali, SSCB'nin çöküşünü hızlandıran 1986'nın intikamı olarak da görüyorlar. Facia, 1986'da SSCB'ye bağlı olan Ukrayna'nın Pripyat şehrinin 14,5 km. kuzeybatısında bulunan Çernobil şehrinde konuşlu olan nükleer santralde yapılan bir deney esnasında meydana gelmişti. Dönemin Sovyet yönetimi, Çernobil Faciası'nı dünyadan gizlemeye çalıştı. Çernobil'den üç yıl sonra Berlin Duvarı'nın ve sonra 1991'de Sovyetler'in yıkıldığı göz önüne